Spis treści:
1. Co należy rozumieć przez pojęcie „wyjątkowej sytuacji” w PZP?
2. Czy zakup leków ratujących życie może uzasadniać zamówienia z wolnej ręki?
Ustawa z dnia 11 września 2019 r. przewiduje bardzo restrykcyjne przesłanki udzielenia zamówienia w trybie z wolnej ręki. Zostały one określone w art. 214 ustawy. W ostatnim czasie Urząd Zamówień publicznych wydał opinię, dotyczącą dopuszczalności udzielenia zamówienia w trybie z wolnej ręki na podstawie art. 214 ust. 1 pkt 5 ustawy Pzp w celu ochrony zdrowia i życia ludzkiego, w szczególności zakupu leków.
Nieprzewidziane sytuacje
Art. 214 ust. 1 pkt 5 ustawy Pzp przewiduje, że Zamawiający może udzielić zamówienia z wolnej ręki jeżeli ze względu na wyjątkową sytuację niewynikającą z przyczyn leżących po stronie zamawiającego, której nie mógł on przewidzieć, wymagane jest natychmiastowe wykonanie zamówienia, a nie można zachować terminów określonych dla innych trybów udzielenia zamówienia. Niejednokrotnie Krajowa Izba Odwoławcza wskazywała, że przez pojęcie „wyjątkowej sytuacji”, którym posłużono się w przepisie art. 214 ust. 1 pkt 5 p.z.p., należy rozumieć zjawiska losowe i niezależne od zamawiającego, takie jak klęski żywiołowe, katastrofy, awarie, wypadki. Specyfika wyjątkowej sytuacji musi powodować, że zamawiający nie będzie w stanie przewidzieć jej wystąpienia. Sytuacja nieprzewidywalna to taka, której wystąpienie w normalnym toku rzeczy jest nieprawdopodobne, a nieprzewidywalność takiej sytuacji przez zamawiającego powinna być postrzegana w kategoriach obiektywnych.
Czy zakup leków jest nieprzewidywalny?
W opinii UZP wskazano, że co do zasady również zakup leków ratujących życie może uzasadniać udzielenie zamówienia z wolnej ręki. „W sytuacji, w której konieczny jest zakup leku związanego z ochroną zdrowia i ratowaniem życia ludzkiego, z uwagi na fakt, że lek ten należy podać w jak najkrótszym czasie i jednocześnie nie ma możliwości zachowania terminów określonych dla innych trybów udzielenia zamówienia, z przyczyn niezależnych od zamawiającego, znajduje uzasadnienie udzielenie zamówienia w trybie z wolnej ręki na podstawie art. 214 ust. 1 pkt 5 ustawy Pzp. Jednocześnie ostateczna ocena możliwości zastosowania ww. trybu pozostaje w gestii zamawiającego. Powinna ona uwzględniać wszystkie okoliczności faktyczne i prawne towarzyszące udzieleniu takiego zamówienia, w tym czas, którym zamawiający dysponuje na jego wykonanie.”