Polska fundacja rodzinna to obowiązująca od 22 maja 2023 r. nowa instytucja prawna służąca gromadzeniu rodzinnego majątku i pozwalająca na zatrzymywanie go w kraju na wiele pokoleń. Fundacja rodzinna ma stanowić instrument akumulacji polskiego kapitału i budowy silnych marek. Ponadto fundacja rodzinna oferuje również korzyści podatkowe, polegające m. in. na odroczeniu opodatkowania.
Fundacja rodzinna może być założona przez więcej niż jedną osobę, w tym także przez osoby niespokrewnione. Fundacja może być utworzona w akcie założycielskim lub w testamencie, sporządzanych w formie aktu notarialnego. Fundacja ustanawiana na podstawie testamentu będzie może mieć tylko jednego fundatora. Majątek fundacji rodzinnej powstały na skutek wyposażenia jej przez fundatora stanowi fundusz założycielski, którego wartość nie może być niższa niż 100 tys. zł.
Główną korzyścią polskiej fundacji rodzinnej jest ochrona majątku rodzinnego przedsiębiorstwa i zarządzanie tym majątkiem zgodnie z wolą określoną przez fundatora. Fundacja może zarządzać i obracać swoim mieniem, a beneficjenci wskazani przez fundatora mogą uczestniczyć w zyskach fundacji. Fundacja jest odpowiednim narzędziem planowania sukcesji rodzinnego biznesu. Ustawa przewiduje dużą elastyczność w zakresie zasad funkcjonowania fundacji, w szczególności w zakresie zasad wypłaty świadczeń na rzecz beneficjentów oraz zasad podejmowania decyzji przez organy fundacji.
Polska fundacja rodzinna jest podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych (CIT). Opodatkowanie jest odroczone i następuje na zasadach podobnych do funkcjonujących w przypadku estońskiego CIT, tj. obowiązek zapłaty podatku nastąpi dopiero w przypadku wypłaty środków beneficjentom. Kiedy fundacja przekaże świadczenia na rzecz beneficjenta, będzie zobowiązana do zapłaty podatku CIT w wysokości 15% podstawy opodatkowania. Co do zasady świadczenia uzyskiwane przez beneficjentów fundacji będą podlegały podatkowi dochodowemu od osób fizycznych (PIT), ale z wyjątkiem nabycia świadczeń przez fundatora oraz jego najbliższej rodziny (małżonek, zstępni, wstępni, pasierb, rodzeństwo, ojczym i macocha). Fundator oraz krewni są zwolnieni od podatku PIT z tytułu otrzymanych świadczeń albo mienia pozostawionego im do dyspozycji po rozwiązaniu fundacji rodzinnej. Dodatkowo przychody te, jako przychody z innych źródeł, niezwiązane z pracą, nie podlegają składkom na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. Beneficjenci spoza grona rodziny muszą się natomiast liczyć z obowiązkiem rozliczenia podatku PIT w wysokości 15% podstawy opodatkowania.
