Ryczałt od dochodów spółek („estoński CIT”) to nowa, alternatywna forma opodatkowania spółek z o.o., spółek akcyjnych, spółek komandytowych oraz spółek komandytowo-akcyjnych. Wybór tej formy powoduje odsunięcie momentu zapłaty podatku do czasu faktycznej dystrybucji zysku do wspólników/udziałowców/akcjonariuszy. Innymi słowy spółka nie płaci podatku dochodowego od zysków pozostawionych w spółce, wykorzystywanych przykładowo na inwestycje, czy spłatę kredytu.
Estoński CIT stanowi idealną formę opodatkowania dla przedsiębiorstw potrzebujących dużych środków na inwestycje w środki trwałe, towary, czy zwiększanie zatrudnienia, a także dla przedsiębiorstw generujących duży dochód, który nie jest przeznaczony w całości do wypłaty.
Ryczałt od dochodów spółek w swoim dotychczasowym wydaniu nie doczekał się wielu zwolenników, w związku z czym Ministerstwo Finansów zdecydowało się na wprowadzenie znaczących uproszczeń, w tym obniżek stawek opodatkowania estońskim CIT. Zgodnie z zasadami, które obowiązują od 2022 r. zniesiono obowiązek ponoszenia jakichkolwiek nakładów inwestycyjnych. Ponadto wybór estońskiego CIT w spółkach, które już prowadzą działalność jest znacznie ułatwiona w związku z możliwością niezapłacenia podatku od obowiązkowego przed przystąpieniem do estońskiego CIT przejścia z wyniku podatkowego na rachunkowy (podatek jest umarzany, jeżeli spółka pozostanie w systemie przez 4 lata).
Korzyści z estońskiego CIT w nowym wydaniu są jasno widoczne:
- brak podatku od dochodu, który nie został wypłacony wspólnikom,
- brak daniny solidarnościowej,
- brak składki zdrowotnej i ZUS dla wspólników (nie dotyczy spółek komandytowych),
- niższe opodatkowanie dywidend.
Efektywny poziom opodatkowania spółki pozostającej na zasadach ogólnych jest znacznie wyższy niż w estońskim CIT. Przykładowo w zwykłych okolicznościach opodatkowanie wynosi 34,39% (26,29% dla małych podatników) – spółka odprowadza 19% CIT od swoich dochodów, a dodatkowo na poziomie wspólników odprowadzany jest 19% PIT przy wypłacie dywidendy (odpowiednio 9% i 19% w przypadku małych podatników).
W wariancie estońskim spółka w pierwszej kolejności zapłaci ryczałt w wysokości 10% zysku w przypadku małych podatników (20% w przypadku pozostałych podatników), ale PIT płatny przy dywidendzie będzie można pomniejszyć o 90% należnego ryczałtu w przypadku małych podatników lub 70% należnego ryczałtu w przypadku pozostałych podatników – w rezultacie poziom łącznego opodatkowania spółki jest znacznie niższy.
Z estońskiego CIT mogą skorzystać podatnicy spełniający m. in. następujące warunki:
- będący spółką z o.o., spółką akcyjną, spółką komandytową lub komandytowo-akcyjną, których wspólnikami lub akcjonariuszami są wyłącznie osoby fizyczne, a sama spółka nie posiada udziałów lub akcji w innych podmiotach;
- uzyskujący co najmniej 50% przychodów z działalności operacyjnej (innej niż z wierzytelności, odsetek, poręczeń i gwarancji, praw autorskich, zbycia i realizacji instrumentów finansowych itd.);
- zatrudniający co najmniej 3 osoby w przeliczeniu na pełne etaty, nie będące udziałowcami ani akcjonariuszami spółki.
Nie należy zwlekać z decyzją o zmianie podatku na estoński CIT – podatnikom przysługuje taka możliwość do końca pierwszego miesiąca roku podatkowego, wobec czego w przypadku gdy rok podatkowy pokrywa się za kalendarzowym – do końca stycznia.
Podatnicy mogą wybrać estoński CIT również w trakcie roku podatkowego – co wiąże się z obowiązkiem rozliczenia klasycznego CIT, zamknięciem ksiąg i sporządzeniem sprawozdania finansowego.