Spis treści:
1. Czy przy rozwiązaniu fundacji rodzinnej trzeba zapłacić podatek CIT?
2. Czym jest wartość podatkowa mienia?
3. Czy przy rozwiązaniu fundacji rodzinnej trzeba zapłacić podatek PIT?
Ustawa przewiduje, że jeżeli fundacja rodzinna jest rozwiązywana za życia fundatora, fundator jest wyłącznie uprawnionym do otrzymania mienia w związku z rozwiązaniem fundacji rodzinnej, chyba że statut stanowi inaczej – w szczególności określa beneficjentów uprawnionych do mienia w związku z rozwiązaniem fundacji rodzinnej. Z kolei w przypadku, gdy fundacja rodzinna ma więcej niż jednego fundatora, podział mienia w związku z rozwiązaniem fundacji rodzinnej jest dokonywany proporcjonalnie do wartości mienia wniesionego przez fundatora, jego małżonka, zstępnych, wstępnych lub rodzeństwa, w stosunku do wartości mienia wniesionego przez wszystkich fundatorów, ich małżonków, zstępnych, wstępnych lub rodzeństwa, chyba że statut stanowi inaczej. Fundacja rodzinna zasadniczo jest podmiotowo zwolniona z CIT, jednakże pewne zdarzenia będą powodować opodatkowanie fundacji podatkiem dochodowym od osób prawnych. Jednym z takich zdarzeń będzie rozwiązanie fundacji.
Czy przy rozwiązaniu fundacji rodzinnej trzeba zapłacić podatek CIT?
Jak wskazuje ustawa o CIT, w przypadku rozwiązania fundacji rodzinnej, przekazane lub pozostawione do dyspozycji mienie podlega opodatkowaniu w stawce 15%. Podstawę opodatkowania stanowi wartość mienia wydanego przy likwidacji pomniejszona o wartość podatkową mienia wniesionego przez fundatora. Co do zasady należy przyjąć, że wartość mienia stanowi jego wartość rynkowa na moment rozwiązania fundacji.
Czym jest wartość podatkowa mienia?
„Wartość podatkowa mienia” to wartość, o którą obniża się przychód podlegający opodatkowaniu na moment likwidacji – jest to wartość niezaliczona uprzednio w jakiejkolwiek formie do kosztów uzyskania przychodów, jaka zostałaby przyjęta przez fundatora za taki koszt, gdyby to mienie zostało przez niego odpłatnie zbyte bezpośrednio przed wniesieniem go do fundacji rodzinnej – z zastrzeżeniem, że wartość ta nie może przekraczać wartości rynkowej mienia. W praktyce więc fundacja jest obowiązana do zapłaty 15% podatku CIT od wartości rynkowej mienia wydanego przy likwidacji pomniejszonej o historyczny koszt podatkowy, jaki poniósł fundator na moment wniesienia tego składnika majątku do fundacji.
Niestety warto zwrócić uwagę na ograniczenie, zgodnie z którym wartość podatkowa mienia na moment wniesienia go do fundacji rodzinnej nie może przekraczać jego wartości rynkowej – należy się zastanowić, czy przy interpretacji tego przepisu powinno się odnosić do wykładni wyłącznie literalnej czy również celowościowej. Podążanie wyłącznie za wykładnią literalną oznaczałoby, że gdy na moment wniesienia np. akcji, ich wartość rynkowa jest niższa od historycznego kosztu zakupu – przy likwidacji fundacji rodzinnej i kwestii ustalenia podatku będzie można wziąć pod uwagę tylko rynkową wartość z chwili nabycia, a nie koszt historyczny, który mógł być znacznie wyższy. Tymczasem można mieć wątpliwości, czy faktycznie takie było zamierzenie ustawodawcy.
Czy przy rozwiązaniu fundacji rodzinnej trzeba zapłacić podatek PIT?
Ustawa o PIT wskazuje, że mienie otrzymane w związku z rozwiązaniem fundacji rodzinnej stanowi przychód z innych źródeł. Jeżeli osobą uprawnioną do otrzymania mienia jest fundator, bądź osoba z zerowej grupy podatkowej dla fundatora, przychód podlega zwolnieniu z opodatkowania. Dla osób z pierwszej i drugiej grupy podatkowej przychód podlega opodatkowaniu stawką 10%, a dla pozostałych osób stawką 15%.