Spis treści:
1. Polska fundacja rodzinna, a podatki?
2. Jakie jest opodatkowanie PIT korzyści otrzymanych przez beneficjentów w fundacji rodzinnej?
3. Fundacja rodzinna jako alternatywna forma prowadzenia działalności gospodarczej
Po latach oczekiwań ustawa o polskich fundacjach rodzinnych doczekała się uchwalenia przez Sejm i weszła w życie. Co prawda głównym celem przepisów o fundacji rodzinnej jest stworzenie dla polskich przedsiębiorców dogodnej możliwości sukcesji biznesu w rodzinie, ale z uwagi na korzystne zasady opodatkowania fundacje rodzinne będą również środkiem do inwestowania oraz reinwestowania środków pieniężnych.
Polska fundacja rodzinna a podatki
Fundacja rodzinna jest objęta specyficznymi wymogami co do prowadzonej przez nią działalności gospodarczej – przedmiotem działalności fundacji rodzinnej mogą być wszystkim inwestycje pasywne w spółki, fundusze inwestycyjne, papiery wartościowe oraz inne instrumenty finansowe, ale też mienie, w tym także nabyte w celu oddania go w najem. Nie ma przeszkód, aby tytułem przykładu środki pozyskane z dywidend zostały przeznaczone na inwestycje w nieruchomości komercyjne celem wynajmu.
W zakresie, w jakim osiąga fundacja osiąga dochody z dozwolonej przepisami działalności gospodarczej, z wyjątkiem przychodów specyficznie wyłączonych ze zwolnienia fundacja rodzinna zwolniona jest z podatku dochodowego od osób prawnych (tj. podatek CIT). Warto natomiast zwrócić uwagę, że w przypadku wykorzystywania składników majątku fundacji na potrzeby fundatora, beneficjenta fundacji lub osoby powiązane, dochody z wynajmu są opodatkowane 19% stawką podatku CIT, wobec czego taka sytuacja co do zasady nie powinna mieć miejsca z uwagi na utratę prawa do zwolnienia.
Opodatkowanie dochodów fundacji nastąpi dopiero w momencie przekazania świadczenia na rzecz jej beneficjenta, kiedy to fundacja rodzinna podlega opodatkowaniu CIT według stawki 15%, a podstawą opodatkowania jest wartość rynkowa świadczenia przekazywanego na rzecz beneficjenta.
Podobnie jak w przypadku tzw. „estońskiego CIT” ustawodawca wprowadził również regulację dotyczącą opodatkowania „świadczeń w postaci ukrytych zysków”, które prowadzą do opodatkowania darowizn i świadczeń na rzecz beneficjentów dokonywanych poza statutem – tytułem przykładu chodzi o koszty obsługi pożyczki udzielonej fundacji przez beneficjenta.
Opodatkowanie PIT korzyści otrzymanych przez beneficjentów
W przypadku, gdy fundacja rodzinna spełni świadczenie (np. poprzez wypłatę środków pieniężnych) na rzecz jej beneficjenta, skutki podatkowe mogą być różne, w zależności od tego do jakiej grupy podatkowej (w rozumieniu ustawy o podatku od spadków i darowizn) należy jej beneficjent. Jeżeli zatem beneficjent pozostaje:
- członkiem najbliższej rodziny fundatora należącym do tzw. zerowej grupy podatkowej (np. małżonkiem, dzieckiem, rodzicem, rodzeństwem, dziadkiem, pradziadkiem) – wypłata środków na rzecz beneficjenta spowoduje powstanie zobowiązania podatkowego po stronie fundacji rodzinnej (15% CIT), natomiast po stronie beneficjenta nie powstanie żadne zobowiązanie podatkowe;
- członkiem dalszej rodziny fundatora należącym do I lub II grupy podatkowej (np. stryjem, bratankiem, małżonkiem rodzeństwa) – wówczas oprócz podatku po stronie fundacji rodzinnej (15% CIT), powstanie również obowiązek podatkowy w zakresie PIT po stronie beneficjenta (10% PIT);
- osobą nienależącą do powyższych kategorii – wówczas oprócz podatku po stronie fundacji rodzinnej (15% CIT) powstanie również obowiązek podatkowy beneficjenta w zakresie PIT (15%).
Jedynie zatem w przypadku, gdy beneficjent należy do zerowej grupy podatkowej, możliwe będzie uniknięcie podwójnego opodatkowania.
Fundacja rodzinna jako alternatywna forma prowadzenia działalności gospodarczej
Przepisy o polskiej fundacji rodzinnej umożliwiają fundatorom dość dużą elastyczność w kształtowaniu zasad działania fundacji, zarządzania majątkiem i wypłaty świadczeń. Jednocześnie fundacja rodzinna może stanowić dogodny instrument pozwalający nie tylko na gromadzenie i zabezpieczenie rodzinnego majątku, ale i skuteczne jego pomnażanie. Zobowiązania w podatku CIT powstają bowiem dopiero na późniejszym etapie tj. wypłaty świadczeń na rzecz beneficjentów fundacji (przy stawce 15%), podczas gdy co do zasady spółka podlegająca zwykłym zasadom opodatkowania już przy osiągnięciu zysku jest obowiązana do rozliczenia podatku CIT. Dzięki powyższemu poza sukcesją biznesu, fundacja rodzinna stanowi interesujący wehikuł w zakresie np. inwestycji w wynajem nieruchomości.