Spis treści:
1. Czy menadżer jest podatnikiem VAT?
2. W jakich warunkach menadżer może być podatnikiem VAT?
Jak orzekł Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (Wyrok TSUE z 21 grudnia 2023 r., C-288/22) członek zarządu spółki kapitałowej, który nie działa we własnym imieniu i na własny rachunek oraz nie ponosi ryzyka gospodarczego związanego ze świadczonymi usługami, nie prowadzi samodzielnej działalności gospodarczej, a więc nie płaci VAT od swojego wynagrodzenia – orzekł Trybunał Sprawiedliwości UE. Wyrok wpisuje się w spór co do możliwości opodatkowania VAT usług świadczonych przez menadżerów w spółkach kapitałowych.
Czy menadżer jest podatnikiem VAT?
Sprawa dotyczyła członka zarządu odpowiedzialnego za przyjmowanie sprawozdań od kadry kierowniczej, omawianie strategii działania, rozwiązywanie problemów związanych z rozliczeniami spółek i podmiotów zależnych. W razie konieczności uczestniczył on też w pracach dotyczących sprawozdań finansowych spółek oraz opracowywaniu propozycji na zgromadzenia akcjonariuszy. Jego wynagrodzenie było niekiedy ustalane jako procent od zysku, a w pozostałych przypadkach była to stała zryczałtowana kwota.
Zdaniem luksemburskiego organu podatkowego ów członek zarządu prowadził samodzielną działalność gospodarczą opodatkowaną VAT – z czym nie zgadzał się menadżer. TSUE otrzymał pytanie prejudycjalne w ramach sporu krajowego o wskazówki co do sposobu interpretowania unijnej dyrektywy VAT.
W jakich warunkach menadżer może być podatnikiem VAT?
W odpowiedzi Trybunał wyjaśnił, że kluczowe jest to, czy menedżer wykonuje działalność we własnym imieniu, na własny rachunek, własną odpowiedzialność i czy ponosi w związku z tym ryzyko gospodarcze. Jeżeli podział obowiązków między członkami zarządu a spółką można uznać za podobny do tego, który wiąże pracownika i pracodawcę – nie ma mowy o prowadzeniu działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o VAT. TSUE podkreślił, że menadżer co prawda wnosi swoją wiedzę fachową i know-how do zarządu spółek i bierze udział w głosowaniach zarządu, ale ryzyko związane z efektami jego decyzji ponosi spółka. TSUE orzekł więc, że działalność członka zarządu nie jest prowadzona samodzielnie w rozumieniu art. 9 ust. 1 dyrektywy VAT, jeżeli nie działa on we własnym imieniu ani na własną odpowiedzialność i nie ponosi ryzyka gospodarczego związanego ze swoją działalnością, nawet gdyby swobodnie organizował on sposób wykonywania swojej pracy i nie był podporządkowany hierarchicznie.
Warto dodać, że menedżer mógłby być podatnikiem VAT nawet w sytuacji, gdy otrzymuje procentowe wynagrodzenie, uzależnione od zysku, bądź w stałej, zryczałtowanej wysokości.