Zapadł kolejny wyrok w sprawie zwolnienia z podatku darowizn dokonanych w kręgu najbliższej rodziny – sąd opowiedział się za zwolnieniem z podatku od spadków i darowizn w sytuacji, gdy obdarowany otrzymał gotówkę od członka najbliższej rodziny, a następnie wpłacił ją na swój rachunek bankowy.
Zwolnienie podatkowe
Aby darowizna pomiędzy najbliższymi członkami rodziny była zwolniona z podatku, muszą zostać spełnione dwa warunki. Pierwszy z nich dotyczy zgłoszenia darowizny w ciągu 6 miesięcy od dnia jej otrzymania. Drugi warunek dotyczy udokumentowania przekazania środków na rachunek płatniczy obdarowanego (o ile przedmiotem darowizny są pieniądze).
Fiskus bezwzględny
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej niezmienni stoi na stanowisku, że zwolnienie nie przysługuje w sytuacji otrzymania darowizny w gotówce, nawet jeżeli jeszcze tego samego dnia obdarowany wpłaci kwotę darowizny na własny rachunek bankowy. W ocenie Organu w takiej sytuacji nie można uznać, że warunki zwolnienia z podatku od spadków i darowizn zostały spełnione. Rygorystyczne stanowisko fiskusa oznacza, że osoba starsza zamierzająca dokonać darowizny, a nieposiadająca własnego rachunku bankowego powinna w pierwszej kolejności założyć rachunek bankowy, wpłacić pieniądze do banku a następnie wykonać zlecenie przelewu. Tylko wtedy darowizna będzie korzystać z ustawowego zwolnienia.
Jak orzekają sądy
Korzystne stanowisko zajął Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w rozstrzygnięciu z 10 lutego 2023 r. (sygn. I SA/Po 617/22). Podobnie już od dłuższego czasu orzeka Naczelny Sąd Administracyjny, na przykład w wyrokach: z 11 grudnia 2019 r. (sygn. akt II FSK 3954/17), z 11 lipca 2019 r. (II FSK 2620/17), z 18 czerwca 2019 r. (II FSK 2377/17), z 11 kwietnia 2019 r. (II FSK 1470/17).
Jak słusznie zauważył WSA w Poznaniu, wskazany w art. 4a ust. 1 pkt 2 u.p.s.d. sposób dokumentowania darowizny ma służyć zapobieżeniu fikcyjnym umowom darowizny sporządzanym wyłącznie dla zmniejszenia obciążeń podatkowych, a nie stworzyć barierę w skorzystaniu ze zwolnienia od podatku. Istotne jest zatem, czy darowizna pomiędzy osobami wymienionymi w tym przepisie faktycznie miała miejsce. W sytuacji niekwestionowania tego faktu brak jest podstaw do twierdzenia, że podatnik nie może skorzystać ze zwolnienia tylko dlatego, że wpłata na rachunek bankowy nastąpiła z adnotacją „wpłata własna”.
Niestety zdarzają się sporadycznie odmienne wyroki sądów, które podzielają zapatrywania organów skarbowych, czego przykładem jest wyrok WSA w Łodzi z dnia 19.10.2022 r. (sygn. I SA/Łd 421/22). Pozostaje mieć nadzieję, że z odsieczą podatnikom nadejdzie Naczelny Sąd Administracyjny.