Spis treści:
1. Przejście zakładu pracy a zatrudnianie cudzoziemców
2. Przejęcie / połączenie spółki a zezwolenie na pracę
3. Przejęcie / połączenie spółki a zezwolenie jednolite: na pobyt czasowy i pracę
4. Przejęcie / połączenie spółki a oświadczenie o powierzeniu pracy lub powiadomienie
Przejęcie spółki przez inną albo połączenie spółek wiąże się tzw. sukcesją generalną praw i obowiązków. Z dniem połączenia spółka przejmująca albo nowo zawiązana (w wyniku połączenia) wstępuje we wszystkie prawa i obowiązki spółki przejmowanej albo spółek łączących się przez zawiązanie nowej spółki – co wynika z art. 494 § 1 Kodeksu spółek handlowych. Dotyczy to również praw i obowiązków w ramach prawa pracy, ponieważ w wyniku połączenia mamy do czynienia z tzw. „przejściem zakładu pracy”, o którym mowa w art. 231 § 1 Kodeksu pracy. Czy to samo dotyczy stosunków pracy z cudzoziemcami?
Przejście zakładu pracy a zatrudnianie cudzoziemców
Aby zatrudnić w Polsce osobę niebędącą obywatelem Unii Europejskiej ani EOG, należy takie zatrudnienie zalegalizować. Co do zasady pracodawca występuje o zezwolenie na pracę, natomiast w pewnych sytuacjach możliwe jest powierzenie wykonywania pracy na podstawie oświadczenia, a w odniesieniu do obywateli Ukrainy – następczego powiadomienia. Jeżeli wraz z zezwoleniem na pracę cudzoziemiec ubiega się o pobyt czasowy w związku z pracą – wniosek taki składa już nie pracodawca, ale sam cudzoziemiec. W każdym wypadku legalizacja zatrudnienia następuje w odniesieniu do konkretnego pracodawcy. W przypadku jego zmiany, konieczne jest uzyskanie nowego dokumentu. Czy zatem w sytuacji, w której pracodawca uczestniczy w procesie przejęcia (jest przejmowany) albo połączenia, należy wystąpić o nowe dokumenty?
Przejęcie / połączenie spółki a zezwolenie na pracę
Zgodnie z art. 88f ust. 1a ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy – przejęcie pracodawcy lub jego części przez innego pracodawcę (przejście zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę) – nie wymagają wydania nowego zezwolenia na pracę, o ile zmianie nie ulegnie zakres wykonywanych w ramach zatrudnienia obowiązków. Jeżeli jednocześnie zwiększeniu ulegnie tylko wymiar czasu pracy, a związane z tym będzie proporcjonalne zwiększenie wynagrodzenia, wówczas również nowe zezwolenie nie jest konieczne. Warunkiem jest jednak zachowanie takiego samego zakresu obowiązków wykonywanych na stanowisku. Uwaga! Pracodawca powinien jednak pisemnie powiadomić wojewodę, który wydał zezwolenie, o przejściu zakładu pracy – ma na to 7 dni od dnia wpisu przejęcia / połączenia do KRS.
Przejęcie / połączenie spółki a zezwolenie jednolite: na pobyt czasowy i pracę
W odniesieniu do zezwolenia na pobyt czasowy i pracę, wnioskowanego przez pracownika, występuje analogiczna regulacja art. 119 ustawy o cudzoziemcach. Zgodnie z tym przepisem, przejęcie pracodawcy lub jego części przez innego pracodawcę (przejście zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę), przy jednoczesnym zachowaniu zakresu jego obowiązków lub zwiększenie wymiaru czasu pracy przy jednoczesnym proporcjonalnym zwiększeniu wynagrodzenia – nie wymagają zmiany lub wydania nowego zezwolenia na pobyt czasowy i pracę. A co z obowiązkiem powiadomienia? Też jest, jednak spoczywa tym razem na pracowniku jako inicjatorze postępowania o zezwolenie jednolite. Cudzoziemiec przebywający w Polsce na podstawie takiego zezwolenia powinien zawiadomić pisemnie wojewodę wydającego decyzję, w terminie 15 dni roboczych, o utracie pracy u któregokolwiek z podmiotów powierzających wykonywanie pracy, wymienionych w zezwoleniu. Czyli powinien on poinformować organ, że formalnie utracił zatrudnienie w spółce przejmowanej albo podlegającej połączeniu, jednak zatrudnienie to jest kontynuowane przez spółkę przejmującą lub nowo zawiązaną.
Przejęcie / połączenie spółki a oświadczenie o powierzeniu pracy lub powiadomienie
W odniesieniu do zatrudnienia cudzoziemca w ramach procedury uproszczonej, brak jest przepisów które regulowałyby kwestie przejęcia / połączenia spółek wprost. Nie jest jasne przy tym, czy brak uregulowania przejścia zakładu pracy w przypadku oświadczeń o powierzeniu pracy i powiadomień wynika z niezamierzonej luki, czy też z intencjonalnego działania ustawodawcy. W tej sytuacji zasadnym wydaje się przyjęcie, iż spółka przejmująca lub nowo zawiązana wstępuje automatycznie w rolę pracodawcy w tak zalegalizowanych stosunkach pracy, a żadne powiadomienie nie jest konieczne. Niektórzy pracodawcy z daleko posuniętej ostrożności decydują się jednak na wystosowanie odpowiedniego powiadomienia w tym zakresie.