Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 29 maja 2023 r., sygn. akt II FSK 1093/22 orzekł, że sfinansowane przez zleceniodawcę koszty noclegu, biletów lotniczych czy ubezpieczeń są dla zleceniobiorcy przychodem, nierozerwalnie związanym z usługą świadczoną w ramach działalności gospodarczej. Nieodpłatne świadczenia są spełnione za zgodą i w interesie podatnika oraz stanowią dla niego wymierną korzyść. Podlegają zatem opodatkowaniu tak jak wynagrodzenie.
Opłacenie kontrahentowi dodatkowych świadczeń
W sprawie chodziło zleceniobiorcę, który wykonywał usługi szeroko pojętego nadzoru inwestorskiego nad inwestycją, polegającą na rozbudowie portu morskiego, na rzecz zagranicznego podmiotu (Inwestora) – w ramach prowadzonej indywidualnej działalności gospodarczej. Z uwagi na konieczność fizycznego wykonywania usług na terytorium państwa projektu, zleceniodawca zobowiązał się do zapewnienia noclegu w tym państwie. Zobowiązanie było regulowane poprzez wypłatę sumy pieniężnej odpowiadającej iloczynowi uzgodnionej stawki dziennej ryczałtu na pokrycie kosztów noclegu i liczbę dni pozostawania w państwie projektu. Ponadto, na podstawie postanowień umowy, zleceniodawca zapewnia skarżącemu: bilety lotnicze, ubezpieczenie podróżne, od następstw nieszczęśliwych wypadków, ubezpieczenie medyczne i konieczne świadczenia medyczne celem przygotowania do wyjazdu i pobytu w państwie projektu, np. szczepienia, czy niezbędne leki.
W ocenie zleceniobiorcy, jego przychodem, o którym mowa w przepisie art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z tytułu świadczenia usług objętych umową, jest kwota netto wynagrodzenia bez uwzględniania wartości świadczeń zleceniodawcy, przekazanych celem wykonywania usług na terytorium państwa projektu.
Przychód z nieodpłatnych świadczeń
Z powyższym twierdzeniem nie zgodził się ani fiskus, ani Naczelny Sąd Administracyjny. W zaskarżonej do sądu interpretacji organ stwierdził, że wszystkie otrzymywane od zleceniodawcy przez skarżącego świadczenia, oprócz oczywiście wynagrodzenia, spełniają warunki, od których uzależnione jest ich zakwalifikowanie do świadczeń nieodpłatnych, o których to warunkach mowa w wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 8 lipca 2014 r., sygn. K 7/13.
W sprawie nie ulega wątpliwości, że zgodnie z zapisami zawartej przez skarżącego ze zleceniodawcą umowy, z tytułu realizowanych przez niego na rzecz tego podmiotu usług przysługuje mu wynagrodzenie, będące ze swej istotny ekwiwalentnym realizowanych przez niego czynności. Oprócz tego wynagrodzenie uzyskuje on od zleceniodawcy inne świadczenia, które niewątpliwie służą czy też przyczyniają się do ułatwienia realizowania przez niego usług. Ich charakter nie został określony w umowie, niemniej jednak rację ma organ, że są one realizowane za zgodą skarżącego, który zaakceptował ich otrzymywanie podpisując umowę ze zleceniodawcą, przedstawiają one wymierną wartość, odnosząc się bezpośrednio do zakupu odpowiednich usług czy wypłacenia ich ekwiwalentu, a przy tym ich beneficjentem jest niewątpliwie skarżący. W tym ostatnim zakresie nie ulega wątpliwości, że gdyby skarżący nie uzyskał przedmiotowych świadczeń, to sam musiałby ponieść ich koszt. Bez znaczenia są w tym wypadku jego twierdzenia odnośnie tego, że bez przedmiotowych świadczeń, musiałby zwiększyć cenę swoich usług, gdyż konieczność zwiększenia jego wynagrodzenia jest okolicznością hipotetyczną, a przy tym nie skutkowałaby ograniczeniem zakresu zaistniałego w tym względzie obowiązku podatkowego. W tym stanie rzeczy wartość otrzymywanych świadczeń, stanowić będzie przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej.