Spis treści:
1. Na czym polega przestępstwo niegospodarności?
2. Kto może popełnić przestępstwo niegospodarności?
3. Czy można popełnić przestępstwo niegospodarności, gdy nie wystąpiła szkoda majątkowa?
5. Podsumowanie
W jednym z wcześniejszych wpisów opisywano tzw. przestępstwo niegospodarności, uregulowane w art. 296 kodeksu karnego, inaczej zwane przestępstwem nadużycia zaufania.
Na czym polega przestępstwo niegospodarności?
W celu przypomnienia warto powtórzyć, że zgodnie z art. 296 § 1 k.k. ten, kto będąc obowiązany na podstawie przepisu ustawy, decyzji właściwego organu lub umowy do zajmowania się sprawami majątkowymi lub działalnością gospodarczą osoby fizycznej, prawnej albo jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, przez nadużycie udzielonych mu uprawnień lub niedopełnienie ciążącego na nim obowiązku, wyrządza jej znaczną szkodę majątkową, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
Kto może popełnić przestępstwo niegospodarności?
Odpowiedzialność karną na podstawie art. 296 k.k. mogą ponosić osoby zajmujące się sprawami majątkowymi lub działalnością gospodarczą innego podmiotu, w szczególności członkowie zarządu spółek (spółdzielni, fundacji), członkowie ich rad nadzorczych lub komisji rewizyjnych, likwidatorzy, syndycy, dyrektorzy przedsiębiorstw i inni.
Czy można popełnić przestępstwo niegospodarności, gdy nie wystąpiła szkoda majątkowa?
Omawiane przestępstwo należy do przestępstw skutkowych, a więc do jego popełnienia konieczne jest wyrządzenie znacznej szkody majątkowej. Znaczną szkodą jest szkoda, której wartość w czasie popełnienia czynu zabronionego przekracza 200 000 złotych.
Sygnalizuję jednocześnie, iż samo sprowadzenie bezpośredniego niebezpieczeństwa wyrządzenia znacznej szkody majątkowej również może wiązać się z odpowiedzialnością karną, aczkolwiek w uprzywilejowanej postaci (art. 296 § 1a k.k.).
Czy działanie na podstawie uchwały innego organu spółki skutkuje wyłączeniem odpowiedzialności karnej członka zarządu spółki?
Odpowiedź na tak postawione pytanie jest negatywna. Otóż członek zarządu, który wypełnił znamiona przestępstwa niegospodarności, nie uniknie odpowiedzialności karnej z tego powodu, że działał na podstawie uchwały np. zgromadzenia wspólników lub walnego zgromadzenia wspólników spółki akcyjnej.
W tym tonie wypowiedział się Sąd Apelacyjny w Lublinie w wyroku z dnia 22 kwietnia 2022 r., sygn. akt: II AKa 93/21, który orzekł, że: Uchwały walnego zgromadzenia spółki, wyrażające w oparciu o przepisy ustawy lub statutu zgodę na dokonanie przez zarząd spółki poszczególnych czynności, nie wyłączają kompetencji zarządu do dokonania danej czynności i nie zwalniają go od odpowiedzialności za skutki danej czynności. Również uchwały te nie mają charakteru zgody pokrzywdzonego na określone działanie wyłączającej odpowiedzialność karną, gdyż to nie walne zgromadzenie jest organem uprawnionym do reprezentowania spółki akcyjnej na zewnątrz.
Podsumowanie
Jak wynika z powyższego artykułu, osoby zajmujące się sprawami majątkowymi lub działalnością gospodarczą osoby fizycznej, prawnej albo jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej powinny zawsze swoje działania oceniać pod kątem działania w ramach swoich uprawnień i obowiązków, gdyż nawet działanie na podstawie wymaganej uchwały innego organu nie zwalnia ich z odpowiedzialności za podejmowane działanie.