Znaczenie układu w postępowaniu restrukturyzacyjnym
Zawarcie układu to kluczowy moment każdego postępowania restrukturyzacyjnego. Celem postępowania restrukturyzacyjnego jest uniknięcie ogłoszenia upadłości dłużnika przez umożliwienie mu restrukturyzacji w drodze właśnie zawarcia układu z wierzycielami (poza postępowaniem sanacyjnym, które poza zawarciem układu przewiduje również podjęcie działań sanacyjnych wobec przedsiębiorcy, w celu naprawy jego sytuacji ekonomicznej).
O układzie szerzej pisaliśmy już w jednym z wcześniejszych wpisów. W skrócie, celem przypomnienia, układ jest zawierany pomiędzy dłużnikiem i jego wierzycielami, jego przedmiotem są propozycje restrukturyzacji zobowiązań dłużnika, a więc patrząc z perspektywy wierzycieli, propozycje dotyczące przysługujących im wierzytelności wobec dłużnika.
Przy czym, układ jest swego rodzaju porozumieniem pomiędzy dłużnikiem a wierzycielami, zawieranym w formie głosowania przez wierzycieli za przyjęciem układu. Z uwagi na powyższe przyjmuje się, że układ powinien być raczej wynikiem współdziałania dłużnika z wierzycielami, nie zaś narzuconym przez jedną ze stron zestawieniem propozycji układowych.
Warunek przegłosowania układu
Aby po otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego i przedstawieniu wierzycielom propozycji układowych postępowanie restrukturyzacyjne mogło przejść do kolejnego etapu, konieczne jest przegłosowanie układu.
Większość wymaganą dla przyjęcia układu wprowadza art. 119 Prawa restrukturyzacyjnego, który stanowi, iż uchwała zgromadzenia wierzycieli o przyjęciu układu zapada, jeżeli wypowie się za nią większość głosujących wierzycieli, którzy oddali ważny głos, mających łącznie co najmniej dwie trzecie sumy wierzytelności przysługujących głosującym wierzycielom.
Z powyższego wynika, iż wymagane jest, aby uzyskać większość osobową oraz kapitałową. Większość osobową liczy się od głosujących wierzycieli oddających ważny głos. Nie uwzględnia się więc wierzycieli oddających głos nieważny lub wstrzymujących się od głosu.
Większość kapitałowa wymaga, aby wierzycielom głosującym za układem przysługiwało co najmniej 2/3 ogólnej sumy wierzytelności przysługujących głosującym wierzycielom.
Jeżeli głosowanie nad układem przeprowadza się w grupach wierzycieli, obejmujących poszczególne kategorie interesów, układ zostaje przyjęty, jeżeli w każdej grupie wypowie się za nim większość głosujących wierzycieli z tej grupy, mających łącznie co najmniej dwie trzecie sumy wierzytelności, przysługujących głosującym wierzycielom z tej grupy.
Układ zostaje przyjęty, chociażby nie uzyskał wymaganej większości w niektórych z grup wierzycieli, jeżeli wierzyciele mający łącznie dwie trzecie sumy wierzytelności przysługujących głosującym wierzycielom głosowali za przyjęciem układu, a wierzyciele z grupy lub grup, które wypowiedziały się przeciw przyjęciu układu, zostaną zaspokojeni na podstawie układu w stopniu nie mniej korzystnym niż w przypadku przeprowadzenia postępowania upadłościowego.
Kto nie może głosować
W sprawach dotyczących układu nie ma prawa głosu wierzyciel będący małżonkiem dłużnika, jego krewnym lub powinowatym w linii prostej, krewnym lub powinowatym w linii bocznej do drugiego stopnia włącznie, przysposabiającym dłużnika lub przez niego przysposobionym, jeżeli dłużnikiem jest spółka handlowa – osobą uprawnioną do reprezentowania spółki, a jeżeli dłużnikiem jest osobowa spółka handlowa – wspólnikiem ponoszącym odpowiedzialność za zobowiązania spółki całym swoim majątkiem.
Nadto, w sprawach dotyczących układu, jeżeli dłużnikiem jest spółka handlowa, nie ma prawa głosu wierzyciel będący spółką powiązaną z dłużnikiem oraz osoby upoważnione do jej reprezentacji, a także wierzyciel będący spółką i osoby uprawnione do jej reprezentowania, jeżeli ta spółka jest spółką dominującą albo zależną w stosunku do dłużnika.
Prawa głosu w sprawie dotyczącej układu nie ma również wierzyciel będący spółką kapitałową, której spółka dominująca jest również spółką dominującą dla dłużnika, oraz osoby uprawnione do jej reprezentowania.
W sprawach dotyczących układu, jeżeli dłużnikiem jest spółka kapitałowa, prawa głosu nie ma wierzyciel będący osobą fizyczną, jeżeli reprezentuje ponad 25% kapitału zakładowego spółki, a w przypadku prostej spółki akcyjnej – posiada ponad 25% akcji tej spółki
Kolejność głosowania
W przypadku zgłoszenia kilku propozycji układowych sędzia-komisarz ustala kolejność głosowania nad propozycjami układowymi. Pod głosowanie poddaje się wszystkie propozycje układowe. Za przyjęte uznaje się te propozycje układowe, które uzyskały największe poparcie wierzycieli liczone w odniesieniu do sumy wierzytelności, z uwzględnieniem art. 119 Prawa restrukturyzacyjnego.
Na zgromadzeniu wierzycieli dłużnik, zarządca albo nadzorca sądowy mogą zgłaszać zmiany propozycji układowych. W przypadku zgłoszenia przez dłużnika, zarządcę albo nadzorcę sądowego zmian propozycji układowych głos wierzyciela oddany na piśmie za pierwotnymi propozycjami układowymi uważa się za głos oddany za zmienionymi propozycjami układowymi, jeżeli są one korzystniejsze dla tego wierzyciela. Pozostałe głosy traktuje się jako głosy przeciw układowi.
Podsumowanie
Przyjęcie układu to kluczowy moment postępowania restrukturyzacyjnego. Aby uzyskać wymaganą większość do przyjęcia układu warto wcześniej prowadzić negocjacje z wierzycielami celem zyskania ich przychylności dla głosowanych propozycji układowych. Znając stanowisko wierzyciela przed głosowaniem, przy założeniu że nie zagłosuje odmiennie, można wstępnie oszacować szanse na przyjęcie układu.