Polska otrzyma ponad 173 mld euro z budżetu Unii Europejskiej na lata 2021-2027 (czyli ponad 750 mld zł). Zgodnie z projektem Umowy Partnerstwa przygotowanej przez Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej, dla województwa mazowieckiego zarezerwowano 1,6 mld euro w ramach „Programu Regionalnego: Fundusze Europejskie dla Mazowsza 2021-2027”. Środki te zostaną rozdysponowane między słabiej rozwinięty obszar mazowiecki regionalny (1,5 mld euro) oraz lepiej rozwinięty obszar warszawski stołeczny (wstępnie planowana kwota wyniesie 111,5 mln euro). Pula programu regionalnego uzupełniona zostanie również o dodatkowe fundusze, które będą w kolejnych miesiącach negocjowane w ramach tzw. kontraktów programowych. Dzięki podziałowi statystycznemu Mazowsze uniknęło zakwalifikowania w całości do kategorii regionów lepiej rozwiniętych w Unii Europejskiej, co łączyłoby się ze znacznym ograniczeniem środków i poziomów dofinansowania projektów.
Unia Europejska wspiera rozwój Mazowsza już od ponad 17 lat. Dobiega końca realizacja programów na lata 2014-2020, a przed nami otwierają się kolejne możliwości. Ponad 2 mld euro z „Programu Regionalnego: Fundusze Europejskie dla Mazowsza 2021-2027” oraz dostęp do środków programu Polska Wschodnia (418 mln euro dla regionu) – taki jest efekt rozmów Samorządu Mazowsza z Ministerstwem Funduszy i Polityki Regionalnej.
W perspektywie 2021-2027 Mazowsze po raz pierwszy potraktowane zostanie jako dwa regiony statystyczne – lepiej rozwinięty warszawski stołeczny (tworzony przez Warszawę oraz powiaty: grodziski, legionowski, miński, nowodworski, otwocki, piaseczyński, pruszkowski, warszawski zachodni i wołomiński) oraz słabiej rozwinięty mazowiecki regionalny. I do każdego z nich skierowany będzie oddzielny budżet w ramach programu regionalnego.
Warszawa oraz 9 okolicznych powiatów otrzymają do dyspozycji 340 mln euro. Rozwój pozostałej części województwa zasili prawie 1,7 mld euro. To daje w sumie ponad 2 mld euro wsparcia dla województwa, czyli znacznie więcej niż zakładała pierwotna propozycja. Dodatkowo, dla obszaru regionalnego zarezerwowane jest 418 mln euro z programu Polska Wschodnia.
Program regionalny wspierać będzie realizację celów polityki spójności, do których należą: Bardziej konkurencyjna i inteligentna Europa, Bardziej przyjazna dla środowiska niskoemisyjna Europa, Lepiej połączona Europa, Europa o silniejszym wymiarze społecznym oraz Europa bliżej obywateli.
Oprócz środków z programu regionalnego, Mazowsze otrzyma możliwość korzystania z pomocy z Funduszu Odbudowy oraz programów krajowych z zakresu m.in. infrastruktury i środowiska, badań i wsparcia innowacyjności, rozwoju cyfrowego, rozwoju kapitału ludzkiego, pomocy najbardziej potrzebującym mieszkańcom oraz programu skierowanego do Polski Wschodniej.
Jak Mazowsze korzysta z funduszy UE?
W województwie mazowieckim w ramach programu regionalnego oraz programów krajowych zrealizowano łącznie 7,6 tys. inwestycji na kwotę dofinansowania UE 7,7 mld euro. Największe kwotowo wsparcie dotyczyło obszaru B+R – 733 mln euro, zatrudnienia, włączenia społecznego i edukacji – 656 mln euro, transportu miejskiego – 468 mln euro oraz rozwoju przedsiębiorczości – 324 mln euro.
W województwie mazowieckim z dofinansowaniem Funduszy Europejskich powstało 606 km dróg, 245 km sieci kolejowych, 924 km sieci wodno-kanalizacyjnej, zakupiono 309 sztuk nowoczesnego taboru komunikacji miejskiej, do Internetu podłączono 217 tys. gospodarstw domowych, a do sieci szerokopasmowej o przepustowości co najmniej 100 Mb/s – 2 tys. jednostek publicznych, przedsiębiorcom na rozwój (w tym na działania B+R)udzielono 3,9 tys. dotacji o łącznej wartości ok. 814 mln euro.
Jakie projekty zyskają dofinansowanie w kolejnym okresie?
Samorząd Mazowsza pracuje obecnie nad założeniami programu regionalnego. Wstępnie planowane obszary wsparcia zaprezentowane podczas konsultacji społecznych obejmą inwestycje w obszar badawczo-rozwojowy, wdrażanie e-usług, czy rozwój przedsiębiorczości. Pomoc skierowana zostanie na realizację projektów zwiększających efektywność energetyczną budynków publicznych oraz mieszkalnych. Finansowanie uzyskają działania wspierające kontrolę jakości powietrza. Ogromnym wyzwaniem jest ograniczenie skutków zmian klimatu, dlatego plany obejmują zakup sprzętu do reagowania na klęski żywiołowe, zwiększenie ochrony przeciwpowodziowej, ale też ograniczania skutków suszy poprzez inwestycje w retencję wód opadowych. Nowością w porównaniu do obecnego okresu będzie możliwość finansowania gospodarki wodno-ściekowej, a więc kanalizacja domów mieszkańców, wsparcie oczyszczalni ścieków oraz sieci wodociągowych. Planowane jest dofinansowanie gospodarki odpadami komunalnymi, likwidacji azbestu czy rekultywacji terenów poskładowiskowych. Środki europejskiej przeznaczone zostaną na rozwój zrównoważonej mobilności miejskiej, np. inwestycje w infrastrukturę rowerową, parkingi parkuj i jedź, inteligentne systemy do zarządzania ruchem, ale też w planach są punkty tankowania samochodów elektrycznych i stacji tankowania samochodów wodorowych. Finansowanie obejmie drogi oraz obwodnice miejskie. Pomoc skierowana zostanie na obszar ochrony zdrowia, w tym programy profilaktyczne, diagnostykę i rehabilitację pacjentów. Na poziomie regionalnym nie zabraknie też dofinansowania rozwoju rynku pracy, działań edukacyjnych oraz sprzyjających włączeniu społecznemu mieszkańców.
W przypadku zainteresowania prosimy o kontakt: consulting@madejczyk.biz