W dniu 18 marca 2022 r. Prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny. Poza kwestiami związanymi z finansowaniem sił zbrojnych i zasadami ich funkcjonowania, ustawa reguluje również kwestie pracownicze, którą pojawią się m.in. w przypadku powołania pracownika do odbycia służby wojskowej.
Ochrona pracowników – żołnierzy i ich rodzin
W ustawie przewiduje się określone rozwiązania, które mają chronić pracowników powołanych do odbycia służby wojskowej. Wśród najważniejszych rozwiązań należy wymienić:
- obowiązek udzielenia urlopu bezpłatnego pracownikowi odbywającemu szkolenie podstawowe lub specjalistyczne w czasie pełnienia dobrowolnej zasadniczej służby wojskowej; w tym czasie pracownik zachowuje wszystkie uprawnienia wynikające ze stosunku pracy, za wyjątkiem prawa do wynagrodzenia;
- rozwiązanie przez pracodawcę stosunku pracy z małżonkiem żołnierza, który odbywa obowiązkową zasadniczą służbę wojskową może nastąpić wyłącznie z winy pracownika, w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji zakładu pracy;
- rozwiązanie stosunku pracy z osobą powołaną do pełnienia zasadniczej służby wojskowej albo terytorialnej służby wojskowej tylko za zgodą pracownika (nie dotyczy umów o pracę na okres próbny lub na czas określony nie dłuższy niż 12 miesięcy oraz wypowiedzenia z winy pracownika, upadłości lub likwidacji zakładu pracy, zwolnień grupowych);
- pracodawca, który zatrudniał pracownika w dniu powołania go do obowiązkowej zasadniczej służby wojskowej, obowiązany jest zatrudnić go na poprzednio zajmowanym stanowisku lub na stanowisku równorzędnym pod względem rodzaju pracy oraz wynagrodzenia, jeżeli w ciągu 30 dni od dnia zwolnienia ze służby pracownik ten zgłosił się do zakładu pracy w celu podjęcia pracy. Niezachowanie ww. terminu spowoduje wygaśnięcie stosunku pracy, chyba że nastąpiło ono z przyczyn usprawiedliwiających nieobecność w pracy;
- pracownikom oraz osobom zatrudnionym na podstawie umowy cywilnoprawnej, wezwanym do osobistego stawienia się przed właściwy organ w sprawach dotyczących obowiązku obrony, którzy nie otrzymali wynagrodzenia za czas opuszczony z powodu wezwania, przysługuje, na ich żądanie, zryczałtowana rekompensata za utracone zarobki. Rekompensata przysługuje za każdy dzień w wysokości 1/30 minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w grudniu roku poprzedniego, ustalanego na podstawie przepisów ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2020 r. poz. 2207). Rekompensatę wypłaca organ wzywający na podstawie zaświadczeń wydanych przez pracodawców;
- pracownik powołany do terytorialnej służby wojskowej otrzymuje od pracodawcy odprawę w wysokości dwutygodniowego wynagrodzenia obliczonego według zasad określonych dla ustalania ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy. Odprawa nie przysługuje w razie ponownego powołania do tej samej służby.
Uprawnienia pracodawców:
Dla pracodawców zatrudniających pracowników – żołnierzy rezerwy lub OT pełniących służbę wojskową rotacyjnie przewidziano uprawnienie do otrzymania świadczenia pieniężnego (rekompensaty kosztów nieobejmującej wynagrodzenia) za dni, w których pracownik pełnił służbę wojskową;
Ustawa o obronie Ojczyzny wejdzie w życie, co do zasady, po upływie 30 dni od dnia jej ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.