Niedawno zapadł kolejny wyrok sądu administracyjnego kwestionujący niepodparte żadnymi merytorycznymi argumentami przedłużenie przez fiskusa terminu zwrotu podatku VAT. Organy podatkowe mają prawo przed dokonaniem zwrotu nadwyżki w podatku VAT zbadać zasadność zwrotu podatku – można przeprowadzić w tym zakresie czynności sprawdzające, kontrolę lub postępowanie podatkowe czy kontrolę celno-skarbową. Termin zwrotu podatku powinien być jednak odraczany wyjątkowo – przedłużenie nie może mieć charakteru blankietowego, poprzez prewencyjne odroczenie zwrotu podatku VAT.
W wyroku z 08.09.2021 r. WSA w Łodzi (sygnatura akt I SA/Łd 313/21, https://orzeczenia.nsa.gov.pl/) korzystanie z możliwości przedłużenia terminu zwrotu podatku, jako odstępstwo od zasady zwrotu w terminie ustawowo określonym, powinno być stosowane przez organy podatkowe w sytuacjach wyjątkowych, niezbędnych dla ochrony interesów budżetowych państwa. Wskazanie w przepisie art. 87 ust. 2 ustawy o VAT na „wymóg dodatkowego zweryfikowania” należy rozumieć w ten sposób, że powinny pojawić się istotne wątpliwości co do zasadności zwrotu, przy czym wątpliwości te nie mogą wynikać jedynie z subiektywnego przekonania podmiotu decydującego o przedłużeniu zwrotu, ale powinny wynikać z obiektywnych działań organu podatkowego. Tylko wtedy stosowanie tego środka prawnego nie będzie naruszeniem zasady proporcjonalności i jako wyjątek od zasady neutralności podatku VAT dla przedsiębiorcy, będzie zgodne z zasadniczą konstrukcją podatku VAT. Wstrzymanie przez organ podatkowy zwrotu nadwyżki podatku naliczonego, w celu ochrony interesów budżetowych, powinno zatem trwać do czasu zakończenia postępowań wymienionych w powyższym przepisie, których celem było wyjaśnienie czy rzeczywiście zwrot nadwyżki wynikający z deklaracji podatnika jest uzasadniony.
Sąd również słusznie zauważył, że termin zwrotu VAT nie może być wykraczać poza przewidywany termin zakończenia kontroli podatkowej, ponieważ to z założenia oznacza automatycznie, że kontrola zostanie przedłużona. W związku z tym data określająca (wyznaczająca) nowy termin zwrotu podatku VAT nie może być późniejsza niż data zakończenia prowadzonych postepowań (w tym kontroli podatkowej, czy postępowania podatkowego). Czasowe wstrzymanie wypłaty nadwyżki ma w swoim założeniu uchronić skarb państwa przed ewentualną utratą środków wypłaconych podatnikowi, w sytuacji gdy okaże się, że podatnik działa w celu wyłudzenia zwrotu VAT. To zatem termin zwrotu nadwyżki powinien być dostosowany do czasu trwania postępowania wymiarowego, nie zaś odwrotnie.