Spis treści:
1. Essentialia negotii umowy franczyzy
2. Co powinien zawierać dokument informacyjny i jak wygląda wzorzec umowy franczyzy?
3. Poufność i zakaz przenoszenia praw i obowiązków
4. Uprawnienie do obniżenia wynagrodzenia franczyzodawcy
5. Zakaz konkurencji i kary umowne przy umowie franczyzy
Na stronie Rządowego Centrum Legislacji ukazał się projekt nowelizacji kodeksu cywilnego i prawa własności przemysłowej wprowadzający do kodeksu cywilnego nowy typ umowy nazwanej – umowę franczyzy.
Essentialia negotii umowy franczyzy
Nowemu typowi umowy dedykowane zostaną art. 76410 k.c. – art. 74621 k.c. Zgodnie z przepisem konstytuującym stosunek franczyzy, stosunek franczyzy polegać będzie na udostępnieniu przez franczyzodawcę franczyzobiorcy do korzystania za wynagrodzeniem koncepcję lub technikę prowadzenia działalności gospodarczej (know – how) oraz rzeczy lub prawa służące wykonywaniu tej działalności, w szczególności nazwę przedsiębiorcy, znaki towarowe i patenty, zaś franczyzobiorca zobowiązany będzie do prowadzenia we własnym imieniu i na własny rachunek działalności gospodarczej w oparciu o udostępnioną koncepcję.
Umowa franczyzy wymagać będzie zachowania formy dokumentowej pod rygorem nieważności. Z tego tytułu zmianie ulegnie również art. 76 ust. 1 prawa własności przemysłowej zgodnie z którym udzielenie licencji wymagać będzie dochowania formy dokumentowej pod rygorem nieważności, a nie jak dotychczas formy pisemnej.
Dokument informacyjny i wzorzec umowy franczyzy
Na 14 dni przed zawarciem umowy franczyzy, franczyzodawca będzie zobowiązany udostępnić dokument informacyjny oraz wzorzec umowy. Niedopełnienie tego obowiązku lub jego nierzetelne spełnienie bądź zawarcie w nim nieprawdziwych informacji wiązać się będzie z możliwością wypowiedzenia umowy franczyzy przez franczyzobiorcę ze skutkiem natychmiastowym, w terminie 30 dni od powzięcia przez franczyzobiorcę informacji o powyższym, jeżeli uzasadnione jest przypuszczenie, że gdyby franczyzobiorca był należycie o nich poinformowany, to umowy by nie zawarł. W każdym przypadku uprawnienie to wygasa w ciągu roku od dnia zawarcia umowy franczyzy. Obowiązek przedstawienia dokumentu informacyjnego i wzorca umownego obowiązywać będzie także przy zmianie umowy franczyzy.
W przypadku zmiany umowy franczyzy, brak przyjęcia przez franczyzobiorcę nowych warunków umowy, skutkuje związaniem stron dotychczasową umową franczyzy.
Dokument informacyjny musi zawierać:
- dane identyfikujące franczyzodawcę;
- opis działalności gospodarczej franczyzodawcy, w szczególności liczbę zawartych umów franczyzy, według stanu na koniec poprzedniego roku kalendarzowego;
- opis działalności, która ma być wykonywana przez franczyzobiorcę;
- sposób ustalania wynagrodzenia franczyzodawcy;
- opis świadczeń franczyzodawcy, w szczególności wymienienie udostępnianych do korzystania koncepcji lub techniki działalności gospodarczej, rzeczy lub praw;
- informację o szacunkowej wartości wydatków lub nakładów niezbędnych do poniesienia przez franczyzobiorcę w celu rozpoczęcia wykonywania umowy franczyzy
- informację o szacowanej wysokości przychodów franczyzobiorcy oraz o sposobie jej wyliczenia;
- informację o zobowiązaniu franczyzobiorcy do zawierania umów z podmiotami trzecimi wskazanymi przez franczyzodawcę, o ile przewiduje się zawieranie takich umów;
- informację o zakresie i środkach nadzoru franczyzodawcy nad sposobem wykonywania umowy franczyzy przez franczyzobiorcę, w szczególności o zakresie dostępu do tajemnic przedsiębiorstwa franczyzobiorcy oraz o prawie franczyzodawcy do wydawania wytycznych i poleceń, o ile przewiduje się nadzór franczyzodawcy nad sposobem wykonywania umowy franczyzy przez franczyzobiorcę;
- informację o zasadach przejścia praw i obowiązków wynikających z umowy franczyzy oraz przystępowania nowej osoby do umowy po stronie franczyzobiorcy, o ile przewiduje się taką możliwość;
- informację o zdarzeniach stanowiących podstawę nałożenia kar umownych oraz o sposobie ustalania ich wysokości, o ile przewiduje się nakładanie kar umownych;
- okres obowiązywania umowy franczyzy i warunki jej przedłużenia;
- terminy wypowiedzenia umowy franczyzy;
- informację o zakazie konkurencji, w tym o terminach obowiązywania tego zakazu, o ile przewiduje się zakaz konkurencji
Poufność i zakaz przenoszenia praw i obowiązków
W zakresie przepisów dyspozytywnych projekt ustawy zakłada obowiązek zachowania w poufności koncepcji lub techniki biznesowej o nieograniczonym czasowo charakterze (umowa może regulować tę kwestię inaczej). Franczyzobiorca nie będzie także uprawniony do przeniesienia na inną osobę praw wynikających z umowy ani wniesienia ich tytułem wkładu do spółki (również regulacja o charakterze dyspozytywnym).
Uprawnienie do obniżenia wynagrodzenia franczyzodawcy
Projekt nowelizacji wprowadza tożsame do art. 700 k.c. uprawnienie do żądania obniżenia przez franczyzobiorcę wynagrodzenia franczyzodawcy w przypadku, gdy zwykły przychód z działalności uległ znacznemu zmniejszeniu, a franczyzobiorca nie ponosi za to odpowiedzialności. Obniżenie wynagrodzenia ma obejmować okres, w którym przychód uległ znacznemu zmniejszeniu.
Wypowiedzenie umowy franczyzy na czas określony będzie następować w przypadkach określonych w umowie, a na czas nieokreślony za 3 miesięcznym okresem wypowiedzenia, jeżeli wypowiadającym jest franczyzobiorca, zaś jeżeli franczyzodawca to termin ten wynosić będzie 6 miesięcy. Nowelizowane przepisy przewidują również możliwość wypowiedzenia umowy franczyzy przez każdą ze stron ze skutkiem natychmiastowym o ile zajdą określone w ustawie okoliczności.
Zakaz konkurencji i kary umowne przy umowie franczyzy
Zakaz konkurencji po ustaniu stosunku franczyzy będzie mógł trwać rok oraz może obejmować wyłącznie tworzenie konkurencyjnego systemu.
W zakresie kar umownych roszczenie o jej zapłatę wygasać będzie w terminie roku od dnia, w którym franczyzodawca mógł się dowiedzieć przy zachowaniu należytej staranności o niewykonaniu lub nienależytym wykonaniu zobowiązania, chyba że w tym terminie franczyzodawca dokonał wezwania do zapłaty kary umownej.
Weksle wystawiane przez franczyzobiorców będą musiały zawierać określenie „nie na zlecenie” lub równoważne, a w przypadku braku takiego zastrzeżenia franczyzodawca będzie zobowiązany do naprawienia szkody wyrządzonej franczyzobiorcy wyrządzonej z tego tytułu szkody.
Projektowane przepisy mają wejść w życie po upływie 3 miesięcy od ich uchwalenia.
