Przedmiotowa kwestia była przedmiotem zagadnienia prawnego rozpatrywanego przez Sąd Najwyższy w sprawie pod sygn. sprawy III CZP 84/15. Rozpatrujący sprawę z zażalenia na postanowienie o zawieszeniu postępowania Sąd Okręgowy nabrał poważnych wątpliwości czy złożone jedynemu wspólnikowi oświadczenie jedynego likwidatora spółki o rezygnacji z pełnionej funkcji jest skuteczne i czy w związku z tym zasadne było zawieszenie na podstawie art. 174 § 1 pkt 2 KPC postępowania i w tym zakresie zwrócił się do Sądu Najwyższego z następującym pytaniem prawnym:
„Czy oświadczenia woli jedynego likwidatora spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w likwidacji o rezygnacji z pełnionej funkcji złożone jedynemu wspólnikowi tej spółki jest skuteczne?”
Sąd Najwyższy w podjętej przez siebie uchwale przypomniał, że zgodnie z treścią art. 280 KSH, o ile przepisy rozdziału 6 Kodeksu spółek handlowych poświęconego rozwiązaniu i likwidacji spółki z ograniczoną odpowiedzialnością nie stanowią inaczej, do likwidatorów stosuje się przepisy dotyczące członków zarządu (podobne rozwiązanie zostało przyjęte w art. 466 KSH w odniesieniu do spółek akcyjnych). Ustawodawca, poza uregulowanymi w rozdziale 6 Kodeksu spółek handlowych przypadkami odwołania likwidatorów, nie wyłączył stosowania wobec likwidatorów art. 202 § 4 KSH. Likwidator może zatem rezygnować z funkcji a do złożenia rezygnacji, przez odesłanie zawarte w art. 202 § 5 KSH ma zastosowanie art. 746 § 2 KC dotyczący wypowiedzenia zlecenia przez przyjmującego zlecenie. Z jego treści wynika, że oświadczenie o rezygnacji jest jednostronną czynnością prawną adresowaną do spółki, która musi zostać jej zakomunikowana, gdyż do niej odnosi się zawarty w art. 61 KC – mający zastosowanie w związku z art. 2 KSH – nakaz złożenia oświadczenia woli w taki sposób, aby adresat mógł zapoznać się z jego treścią. Jest to konieczny a zarazem wystarczający warunek dojścia do skutku oświadczenia woli składanego innej osobie.
Brak autonomicznych rozwiązań dotyczących reprezentacji biernej spółki kapitałowej przy składaniu oświadczenia woli o rezygnacji z pełnienia funkcji przez likwidatora spółki usprawiedliwia zastosowanie zasad właściwych dla składania rezygnacji przez członka zarządu tej spółki. Pomimo wyrażanych w piśmiennictwie wątpliwości co do tego, czy likwidator jest członkiem organu spółki, czy jej przedstawicielem, na potrzeby składania oświadczeń woli o rezygnacji z pełnionej funkcji należy dokładnie tak samo traktować likwidatora jak członka zarządu.
Sąd Najwyższy w uzasadnieniu uchwały wskazał, iż w judykaturze jak i piśmiennictwie prezentowane są różne poglądy; od zastosowania ogólnych zasad dotyczących reprezentacji spółki – art. 205 § 2 (art. 373 § 2) KSH, czy też z uwzględnieniem szczególnej reprezentacji uregulowanej w art. 201 § 1 (art. 379 § 1) KSH, przez zastosowanie tzw. zasady lustra (adresatem oświadczenia woli o rezygnacji jest ten podmiot, który jest ten organ spółki, który jest kompetentny do powołania członków zarządu) aż do stosowania odmiennych reguł w zależności od tego, czy skuteczne złożenie rezygnacji prowadziłoby do niemożliwości działania spółki w obrocie.
Należy jednak zauważyć i na co zwrócił uwagę Sąd Najwyższy, iż przedstawiony powyżej problem prawny został rozstrzygnięty uchwałą powiększonego składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 31 marca 2016 r. w sprawie III CZP 89/15.
Sąd Najwyższy przyjmując w uchwale z dnia 31 marca 2016 r., że oświadczenie członka zarządu spółki kapitałowej o rezygnacji z tej funkcji jest składane – z wyjątkiem przewidzianym w art. 210 § 2 i art. 379 § 2 KSH – spółce reprezentowanej w tym zakresie zgodnie z art. 205 § 2 lub 373 § 2 KSH uznał jednocześnie, iż brak jest podstaw do innych wyłączeń z zakresu reprezentacji biernej spółki przez zarząd oświadczeń członków zarządu o rezygnacji ze sprawowania funkcji, w tym także na rzecz rady nadzorczej lub pełnomocnika powołanego uchwałą zgromadzenia wspólników (art. 210 § 1 KSH), a w przypadku spółki akcyjnej uchwałą walnego zgromadzenia (art. 379 § 1 KSH). Te same zasady należy stosować w stosunku do oświadczeń o rezygnacji składanych przez likwidatorów.
W świetle powyższego Sąd Najwyższy odpowiadając na postawione pytanie prawne wskazał, że nie może być także uznane za skuteczne oświadczenia woli jedynego likwidatora spółki z ograniczoną odpowiedzialnością o rezygnacji z pełnionej funkcji złożone jedynemu wspólnikowi spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i to także wtedy, gdy w tej spółce uprawnionym do powołania członka zarządu jest ten wspólnik wykonujący jednoosobowo funkcje zgromadzenia wspólników.
Niezależnie od powyższego Sąd Najwyższy, mając na względzie możliwe do wystąpienia istotne trudności w zastosowaniu przyjętej zasady biernej legitymacji spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w likwidacji, zwrócił uwagę na możliwość zastosowania szczególnego rozwiązania dotyczącego likwidatorów, przewidzianego w art. 276 § 4 KSH (art. 463 § 2 KSH). Przepis ten dopuszcza odwołanie likwidatora przez sąd na wniosek osób mających interes prawny. Za ważny powód, który stanowi ustawową przesłankę odwołania likwidatora, może być także uznany brak realnej możliwości złożenia przez likwidatora rezygnacji z funkcji w zwykłym trybie, przyjętym przez Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 31 marca 2016 r.