Czym jest wykroczenie skarbowe?
Ustawa z dnia 10 września 1999 r. Kodeks karny skarbowy reguluje odpowiedzialność za przestępstwa lub wykroczenia skarbowe. Zasadniczym kryterium rozróżniającym przestępstwa skarbowe, a więc czyny zabronione o większym stopniu społecznej szkodliwości, od wykroczeń skarbowych, jest rodzaj grożącej sankcji karnej.
Art. 53 § 3 k.k.s. stanowi, że wykroczeniem skarbowym jest czyn zabroniony przez kodeks pod groźbą kary grzywny określonej kwotowo, jeżeli kwota uszczuplonej lub narażonej na uszczuplenie należności publicznoprawnej albo wartość przedmiotu czynu nie przekracza pięciokrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia w czasie jego popełnienia. Wykroczeniem skarbowym jest także inny czyn zabroniony, jeżeli kodeks tak stanowi.
Przykłady wykroczeń skarbowych
Mając powyższe na uwadze wykroczenia skarbowe można podzielić na wykroczenia skarbowe sensu sctricto oraz na te czyny zabronione, które co do zasady są przestępstwami skarbowymi, jednakże z uwagi na to, że są uznawane za wypadki mniejszej wagi, kodeks stanowi, iż są wykroczeniami skarbowymi.
Przykładem wykroczenia skarbowego sensu stricto jest czyn z art. 80b k.k.s., który to przepis stanowi, że kto wbrew obowiązkowi nie przekazuje w terminie właściwemu organowi podatkowemu sprawozdania finansowego lub sprawozdania z badania, podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.
Innym przykładem wykroczenia skarbowego jest uporczywe niewpłacanie w terminie podatku (art. 57 § 1 k.k.s.).
Kolejnym przykładem wykroczeń z tej kategorii jest czyn zabroniony z art. 79 § 1 lub § 2 k.k.s. Przepis stanowi, że płatnik lub inkasent, który nie wyznacza w wymaganym terminie osoby, do której obowiązków należy obliczanie i pobieranie podatków oraz terminowe wpłacanie organowi podatkowemu pobranych kwot, lub nie zgłasza właściwemu miejscowo organowi podatkowemu wymaganych danych takiej osoby, podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe. Tej samej karze podlega płatnik, który nie składa deklaracji w terminie.
Przykładem drugiej kategorii wykroczeń jest np. czyn zabroniony opisany w art. 62 § 5 k.k.s. Mianowicie art. 62 ust. 1 k.k.s. stanowi, że kto wbrew obowiązkowi nie wystawia faktury lub rachunku, wystawia je w sposób wadliwy albo odmawia ich wydania, podlega karze grzywny do 180 stawek dziennych. Jest to więc przestępstwo skarbowe. Natomiast art. 62 § 5 k.k.s. ustanowiono, że sprawca powyższego czynu podlega karze za wykroczenie skarbowe, w wypadku mniejszej wagi.
Przedawnienie karalności wykroczenia skarbowego
Kwestie przedawnienia karalności uregulowano w art. 51 k.k.s. Ogólna zasada stanowi, iż karalność wykroczenia skarbowego ustaje, jeżeli od czasu jego popełnienia upłynął rok. Natomiast jeżeli w tym okresie wszczęto przeciwko sprawcy postępowanie, karalność popełnionego przez niego wykroczenia skarbowego ustaje z upływem 2 lat od zakończenia tego okresu (czyli z upływem 3 lat od czasu jego popełnienia).
Przywołany przepis wprowadza również instytucję przedawnienia wykonania kary. Mianowicie orzeczona kara lub środek karny wymieniony w postaci przepadku przedmiotów lub ściągnięcia równowartości pieniężnej przepadku przedmiotów nie podlega wykonaniu, jeżeli od daty uprawomocnienia się orzeczenia upłynęły 3 lata.
Ważną zasadą jest iż karalność wykroczenia skarbowego polegającego na uszczupleniu lub narażeniu na uszczuplenie należności publicznoprawnej ustaje także wówczas, gdy nastąpiło przedawnienie tej należności. W takim przypadku bieg przedawnienia wykroczenia skarbowego polegającego na uszczupleniu lub narażeniu na uszczuplenie należności publicznoprawnej rozpoczyna się z końcem roku, w którym upłynął termin płatności tej należności. Jeżeli sprawca wykroczenia skarbowego dopuścił się uszczuplenia lub narażenia na uszczuplenie należności celnej, bieg jego przedawnienia rozpoczyna się z dniem, w którym powstał dług celny. Jeżeli nie jest możliwe określenie dnia powstania długu celnego, bieg przedawnienia wykroczenia skarbowego rozpoczyna się z dniem najwcześniejszym, w którym istnienie długu celnego zostało ustalone.
Jeżeli dokonanie wykroczenia skarbowego zależy od nastąpienia określonego w kodeksie skutku, bieg przedawnienia rozpoczyna się od czasu, gdy skutek nastąpił.
W razie uchylenia prawomocnego orzeczenia przedawnienie biegnie od dnia wydania orzeczenia w tym przedmiocie, chyba że karalność wykroczenia skarbowego już ustała.
I na koniec również ważna zasada, iż przedawnienie nie biegnie, jeżeli przepis ustawy nie pozwala na wszczęcie lub dalsze prowadzenie postępowania w sprawie o wykroczenie skarbowe.
Podsumowanie
Jak wynika z powyższego artykułu, wykroczenia skarbowe, jako czyny zabronione o niższym stopniu społecznej szkodliwości, cechują się stosunkowo krótkim okresem przedawnienia karalności, co pozwala dość szybko uwolnić się od ponoszenia odpowiedzialności za ich popełnienie. W niektórych przypadkach termin przedawnienia karalności może upływać później, niż zakładany 1 rok od dnia popełnienia wykroczenia skarbowego, z czego należy sobie zdawać sprawę i podejść skrupulatnie do liczenia terminu przedawnienia karalności wykroczenia skarbowego.