Z dniem 1 lipca 2023 r. wejdą w życie przepisy wprowadzające do kodeksu postępowania cywilnego nowy rodzaj podstępowania odrębnego – postępowanie z udziałem konsumentów. Przepisy ta mają na celu zwiększenie zakresu ochrony praw konsumentów.
Nowe regulacje ujęte w art. 45814 – 45816 k.p.c. znajdą zastosowanie do spraw o roszczenia konsumenta przeciwko przedsiębiorcy oraz o roszczenia przedsiębiorcy przeciwko konsumentowi. Dodatkowo nowy rodzaj postępowania będzie miał zastosowanie także w przypadku, gdy przedsiębiorca będący stroną postępowania zaprzestał prowadzenia działalności gospodarczej.
Spór w sądzie właściwym dla konsumenta
W myśl art. 45814 § 4 k.p.c. konsument będzie mógł wytoczyć powództwo w sprawach rozpoznawanych według omawianych przepisów przed sądem właściwym dla jego miejsca zamieszkania. Możliwość skierowania sprawy do sądu właściwego ze względu na miejsce zamieszkania konsumenta ma w ocenie ustawodawcy umożliwić konsumentom łatwiejszy dostęp do sądu. Omawiana regulacja nie narusza przepisów o wyłączności ogólnej.
Rygory procesowe dla przedsiębiorcy jak w postępowaniu w sprawach gospodarczych
Kolejny z wprowadzanych do kodeksu postępowania cywilnego przepisów, art. 45815 k.p.c. nakłada na przedsiębiorcę będącego powodem w sprawie z udziałem konsumenta obowiązek powołania wszystkich twierdzeń i dowodów w pozwie, zaś w przypadku, gdy przedsiębiorca będzie stroną pozwaną zobowiązany będzie podać wszystkie twierdzenia i dowodowy w odpowiedzi na pozew. Możliwość powołania dalszych twierdzeń i dowodów przez przedsiębiorcę (poza pozwem lub odpowiedzią na pozew) będzie możliwa wyłącznie w sytuacji, gdy powołanie danych twierdzeń i dowodów nie było możliwe wcześniej lub potrzeba ich powołania wyniknęła na późniejszym etapie postępowania. Powyższe regulacje dla przedsiębiorcy są zasadniczo analogiczne z tymi jakie ustawodawca wprowadził w ramach nowelizacji kodeksu postępowania cywilnego z 2019 r. w ramach postępowania w sprawach gospodarczych.
Obowiązek podjęcia próby dobrowolnego rozwiązania sporu z konsumentem
Ostatni z omawianych przepisów, art. 45816 k.p.c. pozwala sądowi orzekającego na obciążenie strony będącej przedsiębiorcą kosztami postępowania sądowego w całości, lub nawet ich dwukrotnego podwyższenia w sytuacji gdy przedsiębiorca zaniecha próby dobrowolnego rozwiązania sporu, uchyla się od udziału w próbie dobrowolnego rozwiązania sporu lub uczestniczy w takiej próbie w złej wierze, co w efekcie doprowadza do zbędnego wytoczenia powództwa przez konsumenta lub wadliwego określenia przez niego wartości przedmiotu sporu. Obciążenie przedsiębiorcy kosztami postępowania w powyższej sytuacji będzie możliwe niezależnie od wyniku sprawy, co oznacza, iż nawet w przypadku wygranej przedsiębiorcy, może on zostać zobowiązany do pokrycia stronie przeciwnej kosztów postępowania. Według ustawodawcy przedmiotowa regulacja ma przyczynić się do kształtowania dobrych praktyk w relacjach przedsiębiorców z konsumentami i zachęcić obie strony do rozwiązywania zaistniałych sporów bez udziału sądu.