Ogólne założenia i ostatnie zmiany
Sejm pracuje nad kolejną serią uszczelnień instrumentów pomocowych specustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terenie tego państwa. Tym razem nacisk położony jest na zapobieganie nadużyciom w sytuacji pobierania świadczeń po utracie uprawnień, naukę języka polskiego i zapewnienie opieki dzieciom. Niedawno uchwalono również poprawkę, zakładającą zapewnienie funkcjonowania systemu teleinformatycznego, służącego do ułatwienia nawiązywania kontaktów między pracodawcami a poszukującymi pracy obywatelami Ukrainy.
Zwiększenie ochrony obywateli Ukrainy na rynku pracy
Projekt zakłada konieczność zapewnienia obywatelom Ukrainy odpowiedniego standardu ochrony związanej z zatrudnieniem w Polsce. Nowe przepisy umożliwią skuteczną kontrolę pracodawców pod kątem legalności pracy, w szczególności weryfikowane będzie, czy praca wykonywana jest rzeczywiście na warunkach określonych w powiadomieniu o powierzeniu wykonywania pracy i za określonym w tym powiadomieniu wynagrodzeniem. Szczególną uwagę zwracać się będzie także na przestrzeganie przepisów kodeksu pracy o wymiarze czasu pracy.
Nowe stanowisko: opiekun dzieci – obywateli Ukrainy
Promocja zatrudnienia obywateli Ukrainy na nic się zda bez zapewnienia opieki najmłodszym z nich – większość uchodźców to jednak kobiety i dzieci, a te nie podejmą pracy, jeżeli nie mogą zapewnić dzieciom opieki. W odpowiedzi, w ramach polskiego systemu oświaty powstać ma nowe stanowisko opiekuna nad ukraińskimi dziećmi w wieku od 3 do 5 lat, przy czym oferta ta skierowana jest właśnie do obywateli Ukrainy.
Większa kontrola nad wyjeżdżającymi z Polski
Specustawa zawiera wyłączenie, gdy obywatel Ukrainy objęty jej zastosowaniem opuści terytorium Polski na okres przekraczający 1 miesiąc. Wówczas jego pobyt w naszym kraju traci przymiot legalności, a co za tym idzie, obywatel Ukrainy traci prawo do świadczeń przyznanych na mocy tej ustawy. Zgłaszano dotychczas, że brak jest praktycznych środków kontroli nad wyjazdem i ponownym wjazdem do Polski obcokrajowców objętych pomocą ustawową, przez co zdarzało się, że obywatele Ukrainy pobierali świadczenia mimo, iż wyjechali z Polski na co najmniej miesiąc. Dalszym nadużyciom zapobiec ma zmiana w sposobie prowadzenia rejestru PESEL dla osób posiadających status UKR. Będzie on bowiem automatycznie zmieniany po przekazaniu przez komendanta głównego Straży Granicznej informacji np. o wyjeździe z Polski. Status UKR ma być przywracany po potwierdzeniu, że pobyt obywatela Ukrainy poza granicami Polski trwał poniżej miesiąca, albo gdy złoży się oświadczenie, że wyjazd miał miejsce w ramach strefy Schengen.
Dofinansowanie do nauki języka polskiego
Powiatowe urzędy pracy zajmą się organizacją szkoleń z języka polskiego dla obywateli Ukrainy. Limit pomocy to 2 tys. zł, a każdy obywatel Ukrainy będzie mógł wziąć udział w takim szkoleniu tylko raz. Środki finansowe będą pozyskane z Funduszu Pracy.
Ostateczny tekst nowelizacji jeszcze nie został uchwalony przez Sejm.