Czy upadłość konsumencka ma wpływ na majątek wspólny?
Często zdarza się, że w stanie niewypłacalności znajduje się tylko jeden z małżonków, pomiędzy którymi panuje ustrój ustawowej wspólności majątkowej. Taka konfiguracja może mieć miejsce w sytuacji, gdy jeden z małżonków przed zawarciem związku małżeńskiego zaciągnął np. kredyt hipoteczny, którego nie jest w stanie spłacać w dalszym ciągu. W świetle prawa tylko on jest dłużnikiem banku.
Jeżeli konsument w takim przypadku nie jest w stanie terminowo regulować swoich wymagalnych zobowiązań i rozważa złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej w związku ze swoją niewypłacalnością, musi wziąć pod uwagę okoliczność, iż z dniem ogłoszenia upadłości konsumenckiej jednego z małżonków powstaje między małżonkami rozdzielność majątkowa, a majątek wspólny małżonków wchodzi do masy upadłości. Nadto, podział majątku wspólnego jest niedopuszczalny.
Skutki wejścia majątku wspólnego do masy upadłości
W związku z okolicznością, iż majątek wspólny wchodzi do masy upadłości, posłuży on do zaspokojenia wierzycieli upadłego konsumenta. Nadto, z dniem ogłoszenia upadłości upadły traci prawo zarządu oraz możliwość korzystania z mienia wchodzącego do masy upadłości i rozporządzania nim. W sprawach dotyczących masy upadłości to syndyk dokonuje czynności, w imieniu własnym, ale na rachunek upadłego.
Uprawnienia małżonka upadłego konsumenta
Małżonek upadłego konsumenta, który pozostawał z nim w ustroju wspólnoty majątkowej małżeńskiej, po ogłoszeniu upadłości i wejściu majątku wspólnego do masy upadłości może dochodzić w postępowaniu upadłościowym należności z tytułu udziału w majątku wspólnym, zgłaszając tę wierzytelność syndykowi za pośrednictwem systemu teleinformatycznego obsługującego postępowanie sądowe. Oznacza to, że małżonek będzie dochodził swoich tak, jak inni wierzyciele upadłego konsumenta.
Czy zawarcie intercyzy uchroni majątek wspólny?
Ustanowienie rozdzielności majątkowej umową majątkową jest skuteczne w stosunku do masy upadłości tylko wtedy, gdy umowa zawarta została co najmniej dwa lata przed dniem złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości. Analogiczna reguła znajdzie zastosowanie, gdy umową majątkową ograniczono wspólność majątkową.
Czy ustanowienie rozdzielności majątkowej orzeczeniem sądu jest skuteczne w stosunku do masy upadłości?
Jak wiadomo, rozdzielność majątkowa może powstać nie tylko w przypadku zawarcia przez małżonków umowy majątkowej małżeńskiej, ale również w przypadku ustanowienia jej orzeczeniem sądu. Tę kwestię reguluje art. 125 ust. 1 Prawa upadłościowego. Otóż ustanowienie rozdzielności majątkowej na podstawie orzeczenia sądu w ciągu roku przed dniem złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości jest bezskuteczne w stosunku do masy upadłości, chyba że pozew o ustanowienie rozdzielności majątkowej został złożony co najmniej na dwa lata przed dniem złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości.
Po ogłoszeniu upadłości nie można ustanowić rozdzielności majątkowej z datą wcześniejszą niż data ogłoszenia upadłości.
Powstanie rozdzielności majątkowej z mocy prawa a skuteczność wobec masy upadłości
Rozdzielność majątkowa będzie skuteczna wobec masy upadłości, gdy rozdzielność majątkowa powstała z mocy prawa wciągu roku przed dniem złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości w wyniku rozwodu, separacji albo ubezwłasnowolnienia jednego z małżonków, chyba że pozew lub wniosek w sprawie został złożony co najmniej dwa lata przed dniem złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości.
Rozwiedziony małżonek upadłego albo małżonek upadłego może w drodze powództwa lub zarzutu żądać uznania rozdzielności majątkowej za skuteczną w stosunku do masy upadłości, jeżeli w chwili powstania rozdzielności majątkowej nie wiedział o istnieniu podstawy do ogłoszenia upadłości, a powstanie rozdzielności majątkowej nie doprowadziło do pokrzywdzenia wierzycieli. Powództwo wnosi się do sądu upadłościowego. Sąd może zabezpieczyć powództwo przez ustanowienie zakazu zbywania lub obciążania mienia, które stanowiło majątek wspólny małżonków.
Podsumowanie
Jak wynika z powyższego artykułu, ogłoszenie upadłości konsumenckiej ma doniosłe skutki nie tylko dla samego zainteresowanego, ale również chociażby dla jego małżonka. Dlatego też przed podjęciem decyzji o złożeniu wniosku o ogłoszenie upadłości warto ten krok omówić z prawnikiem.