Dwudziesta rocznica utworzenia amerykańskiej organizacji non – profit Creative Commons to doskonała okazja, aby przybliżyć po krótce licencje Creative Commons, będące alternatywnym sposobem zarządzania prawami autorskim w stosunku do modelu pełnego zastrzeżenia praw autorskich.
Celem licencji Creative Commons jest umożliwienie autorom utworów samodzielne określenie zasad, na których chcą oni dzielić się swoją twórczością z innymi. Warto w tym miejscu wskazać, iż twórca utworu wybierając jedną z licencji Creative Commons zachowuje prawa autorskie, umożliwiając innym użytkownikom na korzystanie z jego utworu na warunkach określonych w jednej z 6 podstawowych typów licencji Creative Commons.
Tymi podstawowymi typami licencji Creative Commons są:
Uznanie autorstwa (CC BY) – licencja ta uprawniania do kopiowania, zmieniania, rozprowadzania, przedstawiania i wykonywania utworu, jedynie pod warunkiem oznaczenia autorstwa. Licencja ta wymaga poszanowania autorskich praw osobistych twórcy. Jest to licencja, która gwarantuje licencjobiorcy najszerszy zakres korzystania z utworu.
Uznanie autorstwa – użycie niekomercyjne (CC BY-NC) – licencja ta uprawnia do kopiowania, zmieniania, remiksowania, rozprowadzania, przestawiania i wykonywania utworu jedynie w celach niekomercyjnych.
Uznanie autorstwa – na tych samych warunkach (CC BY-SA) – licencja ta pozwala na kopiowanie, rozpowszechnianie, przedstawianie i wykonywanie utworu tak długo, jak na utwory zależne będzie udzielana taka sama licencja.
Uznanie autorstwa – użycie niekomercyjne – na tych samych warunkach (CC BY -NC – SA) – licencja ta pozwala na rozpowszechnianie, przedstawianie i wykonywanie utworu jedynie w celach niekomercyjnych oraz tak długo jak utwory zależne które zostaną wytworzone będą również obejmowane tą samą licencją.
Uznanie autorstwa – bez utworów zależnych (CC BY-ND) – licencja ta zezwala na rozpowszechnianie, przedstawianie i wykonywanie utworu zarówno w celach komercyjnych jak i niekomercyjnych pod warunkiem zachowania utworu w oryginalnej postaci (nie jest dopuszczalne tworzenie utworów zależnych)
Uznanie autorstwa – użycie niekomercyjne – bez utworów zależnych (CC-NC-ND) – licencja ta zezwala na rozpowszechnianie, przedstawianie i wykonywanie utworu jedynie w celach niekomercyjnych oraz pod warunkiem zachowania go w oryginalnej postaci (brak możliwości tworzenia utworów zależnych). Jest to najbardziej restrykcyjna z licencji.
Powyżej przedstawiona charakterystyka prezentuje jedynie główny zarys czy też motywy jakimi kieruje się dany rodzaj licencji Creative Commons. Przed skorzystaniem z publicznie dostępnego utworu niezbędne jest dokładne zapoznanie się z warunkami licencji określającymi ramy korzystania z niego.