Na mocy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 13 maja 2022 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii, z dniem 16 maja 2022 r. w Polsce powrócił stan zagrożenia epidemicznego, natomiast zniesiony został stan epidemii.
Zgodnie z ustawą z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, stan zagrożenia epidemicznego to sytuacja prawna wprowadzona na danym obszarze w związku z ryzykiem wystąpienia epidemii w celu podjęcia określonych w ustawie działań zapobiegawczych. Stan epidemii zaś rozumiany jest jako sytuacja prawna wprowadzona na danym obszarze w związku z wystąpieniem epidemii w celu podjęcia określonych w ustawie działań przeciwepidemicznych i zapobiegawczych dla zminimalizowania skutków epidemii. Różnica między stanem epidemii i stanem zagrożenia epidemicznego jest niewielka, co widać między innymi w zakresie regulacji ustawy covidowej.
Praca zdalna
W czasie epidemii pracodawcy chętnie korzystali z przepisów ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych. Przepis art. 3 zezwalał na polecenie pracownikom wykonywania pracy zdalnej. Sytuacja nadal pozostaje bez zmian ponieważ ustawodawca zdecydował, że pracodawca może polecić pracownikowi wykonywanie, przez czas oznaczony, pracy określonej w umowie o pracę, poza miejscem jej stałego wykonywania (praca zdalna), w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, ogłoszonego z powodu COVID-19, oraz w okresie 3 miesięcy po ich odwołaniu, w celu przeciwdziałania COVID-19.
Badania lekarskie
Analogicznie sytuacja wygląda w zakresie obowiązku wykonywania badań lekarskich. Zarówno na czas ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego oraz stanu epidemii, od dnia ogłoszenia danego stanu, zawieszono wykonywanie obowiązków wynikających z przepisów:
1) art. 229 § 2 zdanie pierwsze, § 4a w zakresie badań okresowych i § 5 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy;
2) art. 39a ust. 1 pkt 6, art. 39d ust. 2, art. 39f, art. 39j, art. 39k i art. 39l ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (Dz. U. z 2021 r. poz. 919 i 1005);
Dopiero po odwołaniu stanu zagrożenia epidemicznego, w przypadku, gdy nie zostanie ogłoszony stan epidemii albo po odwołaniu stanu epidemii, pracodawca i pracownik są obowiązani niezwłocznie podjąć wykonywanie zawieszonych obowiązków, o których mowa w ust. 1, i wykonać je w okresie nie dłuższym niż 180 dni od dnia odwołania danego stanu.
Odprawy i odszkodowania
Na czas stanu zagrożenia epidemicznego oraz stanu epidemii ograniczono wysokość odprawy, odszkodowania lub innego świadczenia pieniężnego wypłacanego przez tego pracodawcę pracownikowi w związku z rozwiązaniem umowy o pracę. Wysokość ta nie może przekroczyć dziesięciokrotności minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalanego na podstawie przepisów o minimalnym wynagrodzeniu za pracę.
Zaległy urlop wypoczynkowy
Pracodawca może również nadal może udzielić pracownikowi, w terminie przez siebie wskazanym, bez uzyskania zgody pracownika i z pominięciem planu urlopów, urlopu wypoczynkowego niewykorzystanego przez pracownika w poprzednich latach kalendarzowych, w wymiarze do 30 dni urlopu, a pracownik jest obowiązany taki urlop wykorzystać.
Pracownicy niepełnosprawni
Orzeczenie o niepełnosprawności albo orzeczenie o stopniu niepełnosprawności, wydane na czas określony na podstawie ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, zachowuje ważność do upływu 60. dnia od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, jednak nie dłużej niż do dnia wydania nowego orzeczenia o niepełnosprawności albo orzeczenia o stopniu niepełnosprawności.
Brak fikcji doręczeń
Nadal nie istnieje fikcja doręczeń, co ma bardzo istotne znaczenie w kontekście rozwiązywania umów o pracę. Nieodebranych pism podlegających doręczeniu za potwierdzeniem odbioru przez operatora pocztowego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. – Prawo pocztowe, których termin odbioru określony w zawiadomieniu o pozostawieniu pisma wraz z informacją o możliwości jego odbioru przypadał w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, nie można uznać za doręczone w czasie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii oraz przed upływem 14 dni od dnia zniesienia tych stanów. Oznacza to, że jeżeli pracownik nie odbierze przesyłki poleconej, rozwiązanie umowy o pracę nastąpi dopiero po upływie 14 dni od dnia zniesienia stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii.
Podsumowując, zniesienie stanu epidemii i powrót do stanu zagrożenia epidemicznego niewiele zmienia
w zakresie regulacji covidowych w zakresie prawa pracy. Większość rozwiązań funkcjonuje zarówno w stanie epidemii, jak i w stanie zagrożenia epidemicznego.