Zwrot kosztów prywatnej ekspertyzy cesjonariusza – tylko gdy jest ona niezbędna do efektywnego dochodzenia odszkodowania – uchwała składu 7 sędziów SN

zwrot kosztów

W zapadłej w dniu 29 maja 2019 r. Uchwale składu 7 sędziów SN, Sądowi Najwyższemu przyszło zmierzyć się z zagadnieniem prawnym przedstawionym przez Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego, którego celem było rozstrzygnięcie czy cesjonariuszowi nabywającemu od poszkodowanego cedenta wierzytelność odszkodowawczą dotyczącą szkody komunikacyjnej przysługuje w ramach przelanej wierzytelności odszkodowawczej zwrot kosztów zleconej przez ten podmiot osobie trzeciej ekspertyzy prywatnej mającej na celu określenie wysokości doznanej przez pokrzywdzonego szkody.

Sednem przedstawionego zagadnienia prawnego było ustalenie czy koszt sporządzenia prywatnej ekspertyzy mieści się w tzw. innych prawach związanych z przelaną wierzytelnością o których mowa w art. 509 § 2 k.c. Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 28 listopada 2006 r. sygn. akt. IV CSK 226/06 do kategorii innych praw związanych z wierzytelnością, które przechodzą na cesjonariusza zaliczyć należy m.in. roszczenie odszkodowanie za nienależyte wykonanie zobowiązania, roszczenie o zapłatę kar umownych czy roszczenie o uzyskanie surogatów przedmiotu świadczenia. Istotną art. 509 § 2 k.c. jest to, że przelew wierzytelności powoduje nie tylko sukcesję samej wierzytelność, lecz również inne elementy składające się na sytuację prawną wierzyciela.

Istota postawionego pytania sprowadza się do wskazania czy koszt sporządzenia prywatnej ekspertyzy stanowi element składowy odszkodowania należnego poszkodowanemu, czy też uwzględniając profesjonalny charakter działalności podmiotów świadczących usługi w zakresie dochodzenia roszczeń odszkodowawczych, koszt sporządzenia takiej ekspertyzy jest kosztem związanym z prowadzoną działalnością gospodarczą niewchodzącym w zakres przelanej wierzytelności.

We wspomnianej we wstępie Uchwale Sądu Najwyższego sygn. akt. III CZP 68/18 SN przychylił się do poglądu pośredniego, uznając, iż cesjonariuszowi wierzytelności odszkodowawczej za szkodę komunikacyjną przysługuję od ubezpieczyciela zwrot kosztów sporządzonej przez podmiot trzeci ekspertyzy prywatnej, wyłącznie w sytuacji, gdy jej sporządzenie było w okolicznościach danej sprawy niezbędne do efektywnego dochodzenia odszkodowania.