Zapłata w ratach za świadczenie jednorazowe nie powoduje odroczenia terminu płatności VAT ani obniżenia podstawy opodatkowania – stwierdził Trybunał Sprawiedliwości UE w wyroku TS z dnia 28 października 2021 r., C-324/20.
Sprawa dotyczyła niemieckiej spółki, która pośredniczyła w sprzedaży nieruchomości. Umowa zawarta pomiędzy tą spółką a jej klientem określała wynagrodzenie za pośrednictwo w wysokości 1 000 000 EUR, powiększone o VAT. Strony umówiły się na uregulowanie wynagrodzenia w pięciu ratach, płatnych co roku. Z upływem terminu płatności każdej z rat spółka wystawiała fakturę i odprowadzała należny VAT. W wyniku kontroli niemiecki organ podatkowy uznał, że skoro usługa została wykonana jednorazowo, to VAT od niej również powinien zostać zapłacony w całości, jednorazowo. Spółka zaskarżyła tę decyzję i wygrała w sądzie I instancji. Wątpliwości co do tego nabrał federalny trybunał finansowy, który zawiesił postępowanie i skierował pytanie prejudycjalne do Trybunału Sprawiedliwości, zadając dwa pytania prejudycjalne zmierzające do ustalenia, czy zgodnie z art. 64 Dyrektywy 112 można odroczyć powstanie obowiązku podatkowego na moment płatności poszczególnych rat wynagrodzenia w sytuacji, gdy usługa miała charakter jednorazowy.
Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej orzekł, że w takiej sytuacji nie powinien mieć zastosowania art. 64 Dyrektywy 112. Zdaniem Trybunału dla potrzeb uznania, że moment powstania obowiązku podatkowego VAT powstaje w momencie zapłaty poszczególnych rat, koniecznym jest, aby świadczenie, za które następuje zapłata:
- nie miało charakteru jednorazowego/nie było wykonywane w sposób jednorazowy,
- miało charakter powtarzający się lub ciągły w określonym czasie.
Kluczowym jest w tym aspekcie stanowisko Trybunału, zgodnie z którym: „powstanie VAT i jego wymagalność nie leżą w zakresie swobody decyzyjnej stron umowy. Przeciwnie, zamiarem ustawodawcy Unii było zharmonizowanie w możliwie najwyższym stopniu momentu powstania obowiązku podatkowego we wszystkich państwach członkowskich w celu zapewnienia jednolitego poboru tego podatku”.
Co w/w wyrok oznacza dla podatników VAT w Polsce? Orzeczenie wskazuje jednoznacznie, że w przypadku usługi o charakterze jednorazowym, VAT płatny jest w momencie jej zakończenia, niezależnie od woli stron i ich umownych zapisów dotyczących sposobu zapłaty wynagrodzenia i w niektórych przypadkach wyrok oznacza dla podatników konieczność finansowania kwoty podatku VAT jeszcze przed otrzymaniem pełnej kwoty wynagrodzenia w przypadku płatności o charakterze ratalnym.