W postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego Zamawiający mogą żądać referencji, a dokładniej dowodów, potwierdzających, że dane usługi/roboty/dostawy zostały wykonane należycie. Błędem jest jednak żądanie od Wykonawców załączenia referencji, z których miałyby wynikać określone przez Zamawiającego okoliczności. Należy pamiętać, że referencje są zawsze oceniane w powiązaniu z wykazem usług, czy też robót budowalnych. Nieuprawnionym jest dokonywanie oceny tychże dokumentów rozłącznie, tym bardziej, że treść referencji bądź innych dokumentów przedstawionych na wezwanie nie została określona w obowiązujących przepisach, a jej zakres zależy każdorazowo od podmiotu, który tę referencję, bądź inny dokument wystawia.
Ogólny charakter referencji
W wyroku z dnia 28 kwietnia 2022 r., sygn. akt KIO 970/22, Izba przypomniała, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Izby zamawiający nie może podważać treści referencji jako niekompletnych czy też nieprzydatnych w postępowaniu z tego względu, że nie zawierają one wszystkich informacji, jakie chciałby z nich wywieść zamawiający w celu potwierdzenia spełniania warunku udziału w postępowaniu. Rolą referencji jest bowiem potwierdzenie należytego wykonania opisanej w nich usługi/ dostawy/ roboty budowlanej i z natury rzeczy mają one bardziej ogólny charakter. Wykonawca nie jest zobligowany (ani nawet, biorąc pod uwagę okres, za jaki mogą być przedkładane referencje, nie ma takiej możliwości) do dostosowywania treści referencji do warunków konkretnego postępowania, w tym – nie może domagać się od wystawcy referencji zamieszczenia w nim elementów dostosowanych do treści, niekiedy bardzo szczegółowych warunków udziału w konkretnym postępowaniu
o udzielenie zamówienia publicznego. Celem referencji jest potwierdzenie należytego wykonania dostaw, usług lub robót budowlanych, których rodzaj, przedmiot, wartość, daty i miejsce wykonania wykonawca podaje w wykazie dostaw, usług lub robót budowlanych. Powyższa koncepcja jest zresztą spójna z treścią § 9 ust. 3 pkt 2 w zw. z § 9 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Rozwoju, Pracy i Technologii z dnia 23 grudnia 2020 r. w sprawie podmiotowych środków dowodowych oraz innych dokumentów lub oświadczeń, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy (Dz. U. z 2020 r. poz. 2415).
Mając na uwadze powyższe, Zamawiający winni respektować referencje, które potwierdzają należy wykonanie usług, nawet jeśli zdaniem Zamawiającego nie zawierają konkretnych informacji odnoszących się do postępowania, w którym są przedkładane.