Aktualnie zgodnie z brzmieniem art. 1 ustawy o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary, odpowiedzialność podmiotu zbiorowego ograniczona jest do czynów zabronionych będących przestępstwami lub przestępstwami skarbowymi w rozumieniu odpowiednich przepisów materialnego prawa karnego i karnego skarbowego. Katalog czynów zabronionych skutkujących powstaniem odpowiedzialności podmiotu zbiorowego stanowi zbiór zamknięty. Ponadto odpowiedzialność podmiotu zbiorowego ma charakter wtórny i dla zaistnienia przesłanek pociągnięcia do odpowiedzialności podmiotu zbiorowego konieczne jest uprzednie wykazanie istnienia odpowiedzialności karnej osoby fizycznej w sposób ściśle określony. Powyższe wynika z brzmienia art. 4 ustawy o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych stanowiącego, że podmiot zbiorowy podlega odpowiedzialności, jeżeli fakt popełnienia czynu zabronionego wymienionego w art. 16 u.o.p.z., przez osobę, o której mowa w art. 3 u.o.p.z. został potwierdzony prawomocnym wyrokiem skazującym tę osobę, wyrokiem warunkowo umarzającym wobec niej postępowanie karne albo postępowanie w sprawie o przestępstwo skarbowe, orzeczeniem o udzielenie tej osobie zezwolenia na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności albo orzeczeniem sądu o umorzeniu przeciwko niej postępowania z powodu okoliczności wyłączających ukaranie sprawcy.
Ministerstwo Sprawiedliwości stoi na stanowisku, że obowiązująca ustawa nie jest wystarczająco skuteczna, a tym samym wymaga nowelizacji i wprowadzenia daleko idących zmian. Uzasadniając nieefektywność aktualnej regulacji prawnej dotyczącej odpowiedzialności podmiotów zbiorowych, Ministerstwo powołuje się na statystykę wskazując, że liczba spraw prowadzonych w sądach wobec podmiotów zbiorowych jest niewielka (w 2017 r. do sądów wpłynęło 14 spraw, w 2016 r. – 25, a w 2015 r. – 14). Dodatkowym argumentem podnoszonym przez projektodawcę jest nieznaczna wysokość nakładanych kar, co prowadzi do wniosku, że aktualny model nie stanowi skutecznego narzędzia prawnego.
Projektowane zmiany dotyczyć mają m.in.:
- odpowiedzialność podmiotu zbiorowego dotyczyć ma wszystkich czynów zabronionych pod groźbą kary, jako przestępstwo lub przestępstwo skarbowe
- poszerzenie podstaw odpowiedzialności podmiotów zbiorowych
- rezygnację z wymogu uprzedniego uzyskiwania prejudykatu (wyroku skazującego osobę fizyczną)
Zgodnie ze stanowiskiem Ministerstwa, zaproponowane zmiany mają uzależniać powstanie podstaw odpowiedzialności podmiotu zbiorowego od wykazania faktu popełnienia przestępstwa oraz od wystąpienia winy w nadzorze, wyborze czy organizacji, które to doprowadziły do popełnienia tego przestępstwa.
Dodatkowo projektowane zmiany, wprowadzają także, szeroko komentowane przepisy, chroniące osoby zgłaszające informacje o nieprawidłowościach w funkcjonowaniu podmiotu zbiorowego, które doprowadziły albo mogą doprowadzić lub ułatwić popełnienie czynu zabronionego – tzw. sygnalistów oraz obowiązek wdrożenia w przedsiębiorstwie systemu informowania o nieprawidłowościach.
Związek Przedsiębiorców i Pracodawców wydał oficjalne stanowisko w sprawie projektu, który wpłynął do Sejmu 11 stycznia 2019 roku. Ocena jest jednoznacznie krytyczna. Mimo, iż związkowcy widzą potrzebę wprowadzenia zmian, widzą również realne zagrożenia w postaci nieproporcjonalnej odpowiedzialności, m.in., zbyt dużego poszerzenia kręgu osób za które podmiot zbiorowy ma być odpowiedzialny, zbyt dużej ochrony „sygnalistów”, konieczności implementowania skomplikowanych systemów compliance, co z uwagi na nieprecyzyjnie określone przesłanki odpowiedzialności, ostatecznie nie zwolni podmiotów zbiorowych z jej poniesienia.
Zaproponowane rozwiązania wejdą w życie po 6 miesiącach od ich ogłoszenia w Dzienniku Ustaw
Pliki cookie (ciasteczka) to małe pliki tekstowe, które mogą być stosowane przez strony internetowe, aby użytkownicy mogli korzystać ze stron w bardziej sprawny sposób.
Prawo stanowi, że możemy przechowywać pliki cookie na urządzeniu użytkownika, jeśli jest to niezbędne do funkcjonowania niniejszej strony. Do wszystkich innych rodzajów plików cookie potrzebujemy zezwolenia użytkownika.
Niniejsza strona korzysta z różnych rodzajów plików cookie. Niektóre pliki cookie umieszczane są przez usługi stron trzecich, które pojawiają się na naszych stronach.
Nasi partnerzy zbierają dane i używają plików cookie do personalizacji reklam i mierzenia ich skuteczności. Więcej na temat zbierania danych przez pliki cookie znajdziesz w polityce dotyczącej cookies Google.
W dowolnej chwili możesz wycofać swoją zgodę w Deklaracji dot. plików cookie na naszej witrynie.
Dowiedz się więcej na temat tego, kim jesteśmy, jak można się z nami skontaktować i w jaki sposób przetwarzamy dane osobowe w ramach Polityki prywatności.
Prosimy o podanie identyfikatora Pana(Pani) zgody i daty kontaktu z nami w sprawie Pana(Pani) zgody