Posłowie uchwalili nowe Prawo wodne. Uchwalenie nowego prawa pozwoli spełnić warunki wstępne unijnej Ramowej Dyrektywy Wodnej (RDW). To właśnie treść tej dyrektywy oraz wymogi programów operacyjnych Unii Europejskiej, wymusiły zaprojektowanie odpowiednich przepisów dotyczących tzw. usług wodnych. Ustawa w zmienionym kształcie wejdzie w życiem z dniem 01 stycznia 2018 r.
Nowa ustawa, podobnie jak obecnie obowiązująca – wyróżniać będzie 3 sposoby korzystania z wód, tj. korzystanie powszechne, zwykłe oraz szczególne. Jednak ustawodawca zdecydowanie rozszerzył katalog szczególnego korzystania z wód. Nowo obowiązujące przepisy jednoznacznie wskazują, iż w zasadzie każdy przypadek wykorzystania wody na potrzeby działalności gospodarczej, nie będący korzystaniem powszechnym czy zwykłym kwalifikował się będzie na korzystanie szczególne, a tym samym będzie wymagał uzyskania pozwolenia wodnoprawnego. Jednocześnie ustawodawca rozszerzył kategorię usług wodnych. Zgodnie z brzmieniem nowych przepisów, usługi wodne polegać będą na zapewnieniu gospodarstwom domowym, podmiotom publicznym oraz podmiotom prowadzącym działalność gospodarczą możliwości korzystania z wód w zakresie przekraczającym zakres zarówno powszechnego, zwykłego jak i szczególnego korzystania z wód. W nowej ustawie wymieniony został zamknięty katalog usług, które obecnie traktowane są jako szczególne korzystanie z wód, a które od nowego roku będą traktowane jako usługi wodne. Wśród usług wodnych wymieniono m.in. pobór wód podziemnych lub powierzchniowych, wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi, korzystanie z wód do celów energetyki, w tym energetyki wodnej. Obowiązek ten obejmować będzie również odprowadzanie do wód wód opadowych lub roztopowych ujętych w otwarte lub zamknięte systemy kanalizacji deszczowej służące do odprowadzania opadów atmosferycznych albo systemy kanalizacji zbiorczej w granicach administracyjnych miast, a także gospodarowanie wodami w związku z chowem lub hodowlą ryb i innych organizmów wodnych.
Ponieważ ustawa w nowym brzmieniu do pojęcia usług wodnych zalicza szereg sposobów korzystania z wód związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa (które obecnie uchodzą za szczególne sposoby korzystania z wody i co do zasady nie podlegają opłatom) należy liczyć się z tym, iż zakres obciążeń finansowych ulegnie z nowym rokiem zdecydowanemu rozszerzeniu. Nowe opłaty szczególnie dotkną przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą, na których dotychczas obowiązujące przepisy nie nakładają obowiązku ponoszenia takich należności. Nowa ustawa rozszerza dotychczasowy katalog usług wodnych podlegających opłacie. Poza opłatami związanymi z poborem wód oraz wprowadzaniem ścieków do wód lub do ziemi, znajdą się tam opłaty związane z szeregiem innych usług wodnych. Opłaty za usługi wodne polegające na poborze wód składać się będą z opłaty stałej oraz opłaty zmiennej uzależnionej od ilości wód pobranych. Analogicznie będzie wyglądało naliczanie opłat w sytuacji wprowadzania ścieków do wód lub do ziemi.
Opłaty obciążające przedsiębiorców (zarówno stała jak i zmienna) będą wyliczane przez Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie i w formie informacji rocznej doręczane indywidualnie każdej firmie. Opłata stała ma być wnoszona na rachunek Wód Polskich przez zobowiązany do tego podmiot w 4 równych ratach kwartalnych, zaś zmienna w terminie 14 dni od doręczenia informacji. W przypadku kwestionowania wysokości wyliczonej opłaty, ustawa przewidziała procedurę reklamacyjną, na wszczęcie której przedsiębiorcy będą mieli 14 dni od daty otrzymania informacji. Ustawodawca jednocześnie przewidział możliwość skierowania skargi do sądu administracyjnego, w przypadku negatywnego rozstrzygnięcia reklamacji.
Warto zauważyć, iż po wejściu nowej ustawy w życie Wody Polskie realizować będą obowiązki związane zarówno z utrzymaniem wód, jak i sporządzaniem stosownych dokumentów czy kontrolą związaną z wydawaniem zgód administracyjnych.
W nowym brzmieniu ustawy, znalazł się także wąski, bo zaledwie pięciopunktowy katalog zwolnień przedmiotowych z opłat, jednak aby móc z nich skorzystać należy dodatkowo spełnić szereg innych wymagań.
Nowa ustawa przewiduje również 4 podstawowe formy zgód administracyjnych oznaczone jako zgody wodnoprawne, do których zalicza się m.in. wydanie pozwolenia wodnoprawnego, przyjęcie zgłoszenia wodnoprawnego, wydanie oceny wodnoprawnej, wydanie decyzji (…).
Nowym elementem jest także konieczność uzyskania oceny wodnoprawnej, która ma być wymagana w przypadku planowanego podjęcia inwestycji lub działania mogącego wpłynąć na możliwość osiągnięcia celów środowiskowych, o których mowa w ustawie. Ocena wodnoprawna dotyczy szerokiego katalogu przedsięwzięć. Rodzaje inwestycji i działań wymagających oceny wodnoprawnej określić ma, w drodze rozporządzenia Minister właściwy do spraw gospodarki wodnej.