O możliwości przyznania zadośćuczynienia osobom najbliższym poszkodowanego czynem niedozwolonym który w wyniku popełnienia tego czynu zmarł stanowi jednoznacznie obowiązujący od sierpnia 2008 r. art. 446 § 4 kodeksu cywilnego, zgodnie z którym sąd może przyznać najbliższym członkom rodziny zmarłego odpowiednią sumę pieniężną tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę.
Wątpliwości i rozbieżności w orzecznictwie sądowym wzbudzała możliwość przyznania zadośćuczynienia osobom najbliższym poszkodowanego, który na skutek czynu niedozwolonego wprawdzie nie zmarł, ale doznał poważnego uszczerbku na zdrowiu.
Na gruncie art. 24 kodeksu cywilnego statuującego ogólną zasadę ochrony dóbr osobistych oraz art. 448 kodeksu cywilnego przewidującego możliwość przyznania przez sąd zadośćuczynienia tytułem naprawienia krzywdy wyrządzonej naruszeniem dobra osobistego przedstawiono powyższe zagadnienie prawne Sądowi Najwyższemu. Warto wskazać, że zagadnienie to zostało przedstawione zarówno przez Sąd Najwyższy jak również przez Rzecznika Finansowego oraz Komisję Nadzoru Finansowego.
W dniu 27 kwietnia 2018 Sąd Najwyższy podjął aż trzy uchwały w składzie 7 sędziów SN, mające wspólną treść:
„Sąd może przyznać zadośćuczynienie za krzywdę osobom najbliższym poszkodowanego, który na skutek czynu niedozwolonego doznał ciężkiego i trwałego uszczerbku na zdrowiu.”
Sąd Najwyższy uznał iż więzy rodzinne jako dobro osobiste podlegają ochronie prawnej nie tylko w razie zerwania tych więzi przez śmierć ( art. 446 § 4 k.c) ale także ich zachwiania czy też pogorszenia. Członkowie rodziny co prawda nie tracą tej więzi z poszkodowanym jak stanowi art. 446 § 4 k.c lecz ich więź ulega przeobrażeniu w więź innego rodzaju wyrażaną w odmienny sposób.
Sąd Najwyższy wskazał również na argumenty wspierające szerszą wykładnię art. 448 kc w związku z art. 24 k.c pozwalające na przyjęcie uchwał jak wyżej.
W praktyce podjęte przez Sąd Najwyższy uchwały stanowić będą wsparcie dla osób starających się o zadośćuczynienie nie tylko dla osoby bezpośrednio poszkodowanej czynem niedozwolonym ale także dla ochrony własnego dobra naruszonego w wyniku popełnienia tego czynu jakim jest ochrona więzi rodzinnych.
Warto również wskazać, iż powyższe uchwały zapadły przy jednym zdaniu odrębnym.