Zgodnie z wyrokiem WSA w Rzeszowie z dnia 2.2.2017 r., zapadłego w sprawie o sygnaturze akt I SA/Rz 1016/16 pojęcie „podatnik nie może ustalić” dotyczy również takich sytuacji faktycznych, w których z przyczyn niezawinionych przez podatnika, od niego niezależnych, w szczególności w sytuacji siły wyższej nie może ustalić kosztu wytworzenia środka trwałego według normy zawartej w art. 22g ust.

Powyższy wyrok zapadł na tle następującego stanu faktycznego. Podatnik w celu rozwoju działalności skarżący wznosił budynek handlowy. Zasadnicze wydatki na jego budowę poniósł w latach 2007–2010. W czerwcu 2009 r., a następnie w maju 2010 r. miasto, w którym skarżący prowadził swoją działalność, nawiedziła olbrzymia powódź, w wyniku której utracił on całą dokumentację finansowo-księgową. Fakt ten został zgłoszony do urzędu skarbowego.

Następnie podatnik zadał pytanie, czy w związku z powyższym zdarzeniem może dokonywać odpisów amortyzacyjnych budynku.

Podatnik argumentował,  że ustalenie wartości budynku w wyniku utraty dokumentacji finansowo-księgowej jest możliwe poprzez powołanie rzeczoznawcy, który ustali wartość rynkową nieruchomości. Jego zdaniem na podstawie w ten sposób sporządzonej wyceny będzie on uprawniony wprowadzić środek trwały do ewidencji, amortyzować go i ujmować w kosztach prowadzonej działalności. Skarżący powołał treść art. 22 g ust. 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych który dopuszcza możliwość ustalenia wartości środka trwałego – w wyjątkowych sytuacjach – według wyceny biegłego przy uwzględnieniu cen rynkowych.

Sprawa finalnie trafiła na wokandę WSA w Rzeszowie, który wskazał, że w ocenie sądu użycie formuły „podatnik nie może ustalić” obejmuje również takie stany faktyczne, w których z przyczyn niezależnych i niezawinionych przez skarżącego – w szczególności w sytuacji występowania siły wyższej – nie może on ustalić kosztu wytworzenia środka trwałego według zasady ogólnej wyrażonej w art. 22g ust. 4 ustawy podatkowej.