Zgodnie z art. 97 ust. 1 ustawy z dnia 11 września 2019 r. Prawo zamówień publicznych Zamawiający może żądać od wykonawców wniesienia wadium. Wadium jest wnoszono w pieniądzu lub innej formie określonej w przepisach Pzp, najczęściej w formie gwarancji bankowych lub ubezpieczeniowych. Zgodnie z art. 97 ust. 5 Pzp wadium wnosi się przed upływem terminu składania ofert i utrzymuje nieprzerwanie do dnia upływu terminu związania ofertą. Z kolei w żadnym z przepisów prawa, przy tak jasnej deklaracji, co do terminu, nie pojawia się czy to kwestia wydłużenia tego terminu, aby dać zamawiającemu możliwość skutecznego skorzystania z zabezpieczenia, czy też jakiekolwiek zróżnicowanie tych wymagań, zależnie od tego czy wadium wykonawca wnosi w formie pieniężnej, czy też decyduje się na inne formy zabezpieczenia swojej oferty. Przepis ten wprowadzono do nowej ustawy Pzp celem doprecyzowania, niejasnych dla niektórych uczestników rynku, przepisów dotyczących terminów wnoszenia i obowiązywania wadium.
Okres ważności wadium pokrywający się z okresem związania ofertą
Część Wykonawców składając gwarancje wadialne wskazuje dłuży okres obowiązywania gwarancji aniżeli wymaga tego Zamawiający w SWZ. Można się bowiem zastanowić nad tym, czy w przypadku, gdy termin ważności wadium pokrywa się dokładnie z okresem związania ofertą, Zamawiający jest faktycznie zabezpieczony. W większości przypadku, w gwarancjach wskazuje się bowiem, że wypłata z tytułu gwarancji może nastąpić wyłącznie w razie doręczenia Gwarantowi w terminie ważności gwarancji pisemnego żądania zapłaty, zaś gwarancje wygasały automatycznie i całkowicie w przypadku upływu ostatniego dnia jej ważności. Czy zatem w przypadku, gdy Wykonawca wniesienie wadium, którego okres ważności jest równy okresowi związania ofertą, można mówić o nieprawidłowym wniesieniu wadium.
Stanowisko Krajowej Izby Odwoławczej
Problemem tym zajęła się Krajowa Izba Odwoławcza w sprawie o sygnaturze akt KIO 3628/21 (wyrok
z dnia 3 stycznia 2022 r.). KIO wskazała jednoznacznie, że „gwarancje, w których terminy ważności wadium upływają wraz z terminem związania ofertą, są w pełni prawidłowe i nie skracają w żaden sposób terminu, w jakim zamawiający może dochodzić swoich roszczeń”. Przepisy ustawy Pzp, w tym art. 97 ust. 5 i 220 ust. 2 Pzp wskazują, że ustawodawca rozstrzygnął jednoznacznie, że wnoszone przez wykonawców wadium winno utrzymywać swoją ważność do dnia terminu związania ofertą, a nie, jak wywodzi odwołujący, być wydłużone poza ten termin.