W obecnym stanie prawnym zgodnie z Kodeksem Spółek Handlowych przekształcenie przedsiębiorcy może polegać wyłącznie na zmianie formy działalności prowadzonej dotychczas w ramach jednoosobowej działalności gospodarczej (JDG) w jednoosobową spółkę kapitałową (spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, prostą spółkę akcyjną, spółkę akcyjną).
Nie ma obecnie możliwości bezpośredniego przekształcenia JDG w spółkę osobową, tj. w spółkę jawną, spółkę partnerską, spółkę komandytową czy spółkę komandytowo-akcyjną.
Natomiast należy pamiętać, że jest też możliwe aportowanie przedsiębiorstwa do spółki także spółki osobowej.
Dlaczego warto rozważyć przekształcenie ?
- zmiana zasad odpowiedzialności za zobowiązania wynikające z prowadzenia działalności,
- zabezpieczenie przyszłości firmy na wypadek sukcesji,
- skorzystanie z korzystniejszych zasad opodatkowania.
Na skutek przekształcenia JDG powstaje spółka handlowa (spółka przekształcona), która wcześniej nie istniała. Przedsiębiorca (osoba fizyczna) zachowuje swój byt prawny, a traci jedynie przymiot przedsiębiorcy.
Etapy przekształcenia przedsiębiorcy w spółkę kapitałową można sprowadzić do następujących procesów:
1. Sporządzenie sprawozdania finansowego dla celów przekształcenia.
Sprawozdanie musi zostać sporządzone na określony dzień w miesiącu poprzedzającym sporządzenie planu przekształcenia przedsiębiorcy. Jeżeli dany przedsiębiorca prowadzi księgi rachunkowe, wówczas powinien sporządzić sprawozdanie finansowe przy zastosowaniu tych samych metod i w tym samym układzie co ostatnie roczne sprawozdanie finansowe lub w oparciu o podsumowanie zapisów w podatkowej księdze przychodów i rozchodów oraz innych ewidencji prowadzonych przez przedsiębiorcę dla celów podatkowych, spis z natury, a także inne dokumenty pozwalające na sporządzenie tego sprawozdania
2. Sporządzenie planu przekształcenia.
Plan przekształcenia przedsiębiorcy jest sporządzany w formie aktu notarialnego i zawiera co najmniej ustalenie wartości bilansowej majątku przedsiębiorcy przekształcanego na określony dzień w miesiącu poprzedzającym sporządzenie planu przekształcenia przedsiębiorcy.
3. Badanie planu przekształcenia przez biegłego rewidenta.
Biegły rewident w terminie nie dłuższym jednak niż dwa miesiące od dnia jego wyznaczenia, przygotowuje na piśmie swoją opinię, a następnie składa ją sądowi rejestrowemu oraz przedsiębiorcy przekształcanemu wraz z planem przekształcenia przedsiębiorcy.
4. Złożenie przez przedsiębiorcę oświadczenia o przekształceniu.
Oświadczenie powinno zawierać takie elementy jak: typ spółki powstałej w wyniku przekształcenia (spółka z o.o., spółka akcyjna albo prosta spółka akcyjna), wysokość jej kapitału zakładowego (albo akcyjnego), zakres praw przyznanych osobiście przedsiębiorcy przekształcanemu jako wspólnikowi (albo akcjonariuszowi) spółki przekształconej, jeżeli przyznanie takich praw jest przewidziane oraz nazwiska i imiona członków zarządu spółki przekształconej.
5. Zgłoszenie przekształcenia do Krajowego Rejestru Sądowego.
Wniosek o wpis przekształcenia składają wszyscy członkowie zarządu spółki przekształconej. Do wniosku trzeba załączyć wymagane przez prawo załączniki, których dokładny zakres zależy od formy prawnej spółki.
- Przekształcenie dochodzi do skutku dopiero z chwilą jego wpisu do rejestru przedsiębiorców KRS.
- Spółka przekształcona otrzymuje nie tylko numer KRS, ale również nowe numery NIP i REGON.
- Spółka powstała z przekształcenia może płynnie kontynuować działalność, ponieważ od dnia przekształcenia przysługują jej (co do zasady) wszystkie prawa i obowiązki przedsiębiorcy (zezwolenia, koncesje i ulgi przysługują jej, jeżeli przepisy prawa lub decyzja administracyjna o udzieleniu zezwolenia, koncesji albo ulgi nie stanowi inaczej).
Należy zaznaczyć, że przeprowadzenie procedury przekształcenia przedsiębiorcy w spółkę wiąże się z określonymi kosztami, m.in. z kosztami notarialnymi, opłatami sądowymi, czy wynagrodzeniem biegłego rewidenta.