Czy poszkodowanemu, który sprzedał uszkodzony pojazd mechaniczny w trakcie postępowania odszkodowawczego przysługuje odszkodowanie w wysokości równej kosztom naprawy tego pojazdu mechanicznego, czy w wysokości stanowiącej różnicę wartości między wartością pojazdu sprzed uszkodzenia, a ceną uzyskaną przez poszkodowanego ze sprzedaży uszkodzonego pojazdu mechanicznego?
Odpowiedź na powyższe pytanie stanowiła clou sprawy zawisłej przed Sądem Okręgowym w Elblągu sygn. akt. I Ca 179/17. Jak wynika z ustalonego przez Sąd stanu faktycznego samochód poszkodowanego został uszkodzony przez nieznanych sprawców podczas przechowania w warsztacie samochodowym oczekując na naprawę. Poszkodowany wycenił swoją szkodę na kwotę 2.600 zł oraz wezwał warsztat samochodowy do wypłaty powyższego odszkodowania. Z uwagi na uzyskaną odmowę poszkodowany wniósł sprawę do sądu domagając się wyżej wymienionej kwoty stanowiącej równowartość kosztów naprawy tego pojazdu mechanicznego. W toku postępowania poszkodowany sprzedał uszkodzony samochód, nie zmieniając swojego żądania.
Rozstrzygając powyższą sprawę sąd oddalił powództwo wskazują, iż żądanie powoda winno obejmować nie koszty naprawy pojazdu, lecz spadek wartości pojazdu mechanicznego na skutek uszkodzenia, bowiem restytucja naturalna z której wynika konieczność pokrycia kosztów naprawy nie jest możliwa przez poszkodowanego, z uwagi na zbycie samochodu.
Sąd II instancji zaakcentował, iż niemożliwy do pogodzenia jest fakt sprzedaży uszkodzonego samochodu z żądaniem odszkodowania równym kosztom restytucji naturalnej, bowiem prowadziłoby to do świadczenia przez odpowiedzialnego za szkodę kosztów nieponiesionych przez poszkodowanego, przewyższających szkodę.
Dalej Sąd II instancji wskazał na konieczność respektowania art. 316 § 1 k.p.c nakazującego Sądowi wzięcie pod uwagę stanu faktycznego istniejącego w chwili zamknięcia rozprawy, co wyraża się w konieczności zasądzenia świadczenia pieniężnego, którego wysokość będzie odpowiadać wartości utraconego majątku w dacie orzekania.
Zaś wedle art. 361 § 2 k.c odszkodowanie obejmuje straty które poszkodowany poniósł, które stanowią rzeczywiste zmniejszenie wartości majątku poszkodowanego. Z reguły co również podkreślił Sąd II instancji są to wydatki poniesione na naprawę rzeczy uszkodzonej, co odpowiada dyrektywom art. 361 § 2 k.c. i art. 363 k.c
Rozumieć należy, że w ten sposób uzyskuje się także wartość odpowiadającą rozmiarowi straty – kosztom przywrócenia pojazdu do jego wartości sprzed wypadku . W tym znaczeniu „ strata ” może być traktowana jako sposób stosowania różnicowej metody określania szkody , choć ograniczony tylko do jednego składnika majątku powoda i polegający na porównaniu wartości używanego samochodu nieuszkodzonego , z jego wartością w stanie uszkodzonym – przy założeniu , że samochód uszkodzony jest o tyle mniej wart , ile wyniesie koszt jego naprawy.
Skoro jednak w ten sposób obliczać należy szkodę to w przedmiotowej sprawie, wobec braku już w mieniu poszkodowanego rzeczy, której wartość stanowi w tym równaniu odjemnik, ustalić odszkodowania w sposób oczekiwany przez poszkodowanego nie sposób .
Nie mogąc już przywrócić stanu poprzedniego wywołanego uszczerbkiem polegającym na uszkodzeniu samochodu, z powodu jego odsprzedaży do dalszego użytkowania, poszkodowany nadal doznawać może uszczerbku majątkowego, ale już w postaci uzyskania ze sprzedaży niższej ceny niż należna za taki samochód, ale nieuszkodzony . To uzyskana cena jest wartością mogącą stanowić teraz odjemnik w przedstawionym wyżej równaniu . W chwili orzekania o odszkodowaniu roszczenie o zapłatę kwoty równej kosztom naprawy pojazdu jest już bezzasadne z przyczyn wywołanych przez samego poszkodowanego, który ich nie poniósł przed sprzedażą , a po sprzedaży ponieść już nie może.
W rezultacie poszkodowany, który rozporządził rzeczą w toku postępowania, powinien liczyć się z faktem, iż takiej sytuacji odszkodowanie winno odpowiadać uszczerbkowi jakiego realnie doznał, czy różnicy między ceną uzyskaną ze sprzedaży pojazdu mechanicznego, a wartością pojazdu sprzed uszkodzenia.