Rozstrzygnięcie postawionego wyżej pytania ma niebagatelne znaczenie w kontekście brzmienia art. 12a ustawy Prawo upadłościowe. Przywołany przepis stanowi bowiem, że Sąd oddali wniosek o ogłoszenie upadłości złożony przez wierzyciela, jeżeli dłużnik wykaże, że wierzytelność ma w całości charakter sporny, a spór zaistniał między stronami przed złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości. Jak więc widać, od spornego lub niespornego charakteru wierzytelności zależy skuteczność wniosku złożonego przez wierzyciela.
Na początku należy zaznaczyć, że ów przepis obowiązuje dopiero od dnia 1 stycznia 2016 roku, a uzasadnieniem do jego wprowadzenia była próba zapobiegnięcia składaniu przez wierzycieli wniosków o ogłoszenie upadłości swoich dłużników, celem windykacji wierzytelności spornych, które dłużnik decydował się wówczas zapłacić, aby uniknąć ewentualnego ogłoszenia upadłości.
Prawo upadłościowe nie zawiera definicji pojęcia „sporna wierzytelność”. Jest to pojęcie o szerokim znaczeniu. Najogólniej rzecz ujmując sporność ma miejsce wówczas, gdy dłużnik da wyraz, że nie zaspokoi wierzytelności z uwagi na niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania przez wierzyciela, dokona potrącenia wierzytelności, zaprzeczy jej istnieniu lub w inny sposób zakwestionuje jej zasadność.
Co ważne, spór musi być rzeczywisty oraz powstać przez złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości. Jeżeli dłużnik podważa wniosek wierzyciela powołując się na sporność wierzytelności, to powinien wykazać te okoliczności. Sam brak zapłaty lub odmowa zapłaty przez dłużnika nie oznacza sporności, jeżeli z odmowy nie wynika kwestionowanie zasadności żądania wierzyciela. Dowodem sporności może być na przykład korespondencja prowadzona przez strony przed złożeniem wniosku. Nieskuteczne będą natomiast działania mające wywołać iluzję sporu.
Dlatego sąd rozpoznający wniosek wierzyciela musi wnikliwie ocenić, czy aby wierzyciel celowo nie podejmował dotychczas działań windykacyjnych wobec dłużnika, aby uniknąć zaistnienia sporu przed złożeniem wniosku o ogłoszenie jego upadłości, ale również czy działania dłużnika kwestionujące wierzytelność nie są w istocie podejmowane w celu podniesienia w przyszłości zarzutu sporności wierzytelności.
Co istotne, aby dłużnik w swojej obronie mógł skutecznie podnieść zarzut sporności wierzytelności, powinna ona mieć charakter sporny w całości, a więc dotyczyć zasady odpowiedzialności dłużnika (na przykład kwestionowanie ważności umowy). Zakwestionowanie jedynie części wierzytelności nie stanowi podstawy do oddalenia wniosku wierzyciela na podstawie art. 12a p.u., jednakże może mieć znaczenie przy ocenie wystąpienia stanu niewypłacalności dłużnika.