Jak wskazano w jednym z wcześniejszych wpisów, w postępowaniu o ogłoszenie upadłości konsumenckiej zainicjowanym po dniu 24 marca 2020 r. okoliczności w postaci zawinienia w doprowadzeniu lub pogłębieniu stanu niewypłacalności nie są badane na etapie ogłoszenia upadłości konsumenckiej, a dopiero na etapie ustalenia planu spłat wierzycieli albo umorzenia lub warunkowego umorzenia zobowiązań upadłego bez ustalania planu spłat.
To oznacza, iż dużo łatwiej jest obecnie doprowadzić do ogłoszenia upadłości konsumenckiej. O ile sam fakt ogłoszenia upadłości konsumenckiej nie oznacza jeszcze uzyskania oddłużenia, to jednak ma on duże znaczenie dla sytuacji konsumenta ubiegającego się o oddłużenie. Poniżej wskazano na najważniejsze skutki wydania postanowienia o ogłoszeniu upadłości konsumenckiej.
Przede wszystkim należy wskazać, że postanowienie o ogłoszeniu upadłości jest skuteczne z chwilą wydania. Nie trzeba więc oczekiwać na uprawomocnienie się przedmiotowego postanowienia, aby wywołało ono skutki.
Jednym z najistotniejszych skutków ogłoszenia upadłości jest przeistoczenie się majątku upadłego w masę upadłości, która służy zaspokojeniu wierzycieli upadłego. Jednocześnie wyznaczony syndyk przejmuje zarząd nad majątkiem upadłego, zabezpiecza go i przystępuje do jego likwidacji. Sam upadły traci natomiast prawo zarządu swoim majątkiem, a czynności upadłego dotyczące mienia wchodzącego do masy upadłości są bezwzględnie nieważne.
Jednocześnie syndyk sporządza listę wierzytelności, a uzyskane ze sprzedaży składników masy upadłości sumy syndyk przeznacza na zaspokojenie wierzycieli.
Co bardzo ważne dla upadłego, wobec którego wierzyciele podejmują działania windykacyjne, postępowania egzekucyjne ulegają zawieszeniu z mocy prawa z dniem ogłoszenia upadłości, a następnie umorzeniu z uprawomocnieniem się postanowienia sądu. Wyegzekwowane sumy, które nie zostały przekazane wierzycielowi, podlegają przekazaniu syndykowi. Ogłoszenie upadłości prowadzi więc do zabezpieczenia masy upadłości przed działaniem wierzyciela egzekwującego, w celu zaspokojenia ogółu wierzycieli.
Jak wskazano powyżej, będący w upadłości konsument nie może dokonywać czynności prawnych dotyczących masy upadłości. Jednakże nie oznacza to, że jest on całkowicie „wyłączony z obrotu”. Upadły bowiem ma prawo zarządu majątkiem niewchodzącym w skład masy upadłości, a mianowicie mieniem wyłączonym spod egzekucji według przepisów szczególnych, na przykład przedmiotami użytku domowego, wynagrodzeniem za pracę w części niepodlegającej zajęciu, a także dochodami w kwotach określonych w art. 63 ust. 1a-1d Prawa Upadłościowego.
Tak więc osoba będąca w upadłości powinna nadal dążyć do osiągania dochodów oraz samodzielnego utrzymania się.
Co również istotne, przy pozytywnej ocenie moralności płatniczej upadłego oddłużenie jest możliwe nawet w sytuacji, gdy majątek upadłego konsumenta jest niewystarczający do zaspokojenia wszystkich wierzycieli, a nawet w przypadku gdy brak jest jakiegokolwiek majątku, a sytuacja osobista upadłego wskazuje w oczywisty sposób, że jest on trwale niezdolny do dokonywania jakichkolwiek spłat w ramach planu spłaty wierzycieli. Wówczas zarówno brak będzie obowiązku spłaty wierzycieli wobec umorzenia zobowiązań upadłego bez ustalania planu spłaty wierzycieli, ale również sąd obciąży Skarb Państwa tymczasowo pokrytymi kosztami postępowania. Konsument nie zostanie więc obciążony kosztami postępowania w przedmiocie swojej upadłości.
Warto mieć na względzie powyższe okoliczności, gdy poszukuje się rozwiązania swojej trudnej sytuacji wynikającej z braku możliwości wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Sytuacja, która na pierwszy rzut oka może wydawać się bez wyjścia, w rzeczywistości może zostać rozwiązana poprzez uzyskanie oddłużenia w upadłości konsumenckiej i uzyskanie w ten sposób „Drugiej Szansy”.