Czas pandemii spowodował wprowadzenie szczególnych rozwiązań prawnych, mających m.in. wspierać walkę z wirusem i ograniczać jego transmisję. Z uwagi na wprowadzenie pracy zdalnej oraz pracy hybrydowej, dostępność dla obywateli niektórych urzędów administracji uległa znacznemu obniżeniu, co z kolei wpłynęło istotnie na czas załatwienia sprawy w tymże urzędzie. Przytoczone okoliczności mają szczególne znaczenie w przypadku spraw terminowych, gdzie dane uprawnienie lub obowiązek jest ograniczone w czasie i wymaga skorelowania określonych działań z tymże czasem – np. złożenie wniosku w określonym terminie. Takimi sprawami są właśnie te dotyczące legalizacji pobytu lub pracy cudzoziemca na terytorium Polski.
Jeżeli chodzi o obywateli państw trzecich, tj. obywateli spoza obszaru UE, EOG lub Szwajcarii – co do zasady ich pobyt lub praca w Polsce wymaga stosownego zezwolenia, które wydawane jest przez miejscowe urzędy wojewódzkie. Mając na względzie opisane powyżej trudności w dostępności do urzędów, w reakcji na trwającą pandemię polski ustawodawca zdecydował się na wprowadzenie w tzw. Tarczy Antykryzysowej przepisów, które ułatwią cudzoziemcom kontynuację legalnej pracy / pobytu w Polsce w tym trudnym czasie.
Legalizacja pobytu
Jednym z ważniejszych rozwiązań jest automatyczne przedłużenie z mocy prawa okresów ważności dokumentów pobytowych cudzoziemca takich jak:
- zezwoleń na pobyt czasowy,
- wiz krajowych,
- kart pobytu,
– jeżeli okres ich ważności upływa w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii. Ważność ww. dokumentów zostaje przedłużona do 30 dnia następującego po dniu odwołania tego ze stanów, który obowiązywał jako ostatni.
Jednocześnie uznaje się za legalny z mocy prawa pobyt w Polsce, jeżeli cudzoziemiec w dniu, od którego po raz pierwszy ogłoszono stan zagrożenia epidemicznego w związku z zakażeniami wirusem SARS-CoV-2, przebywał w Polsce na podstawie krótkoterminowych tytułów pobytowych, takich jak:
- w ramach ruchu bezwizowego,
- wiza Schengen wydana przez organy polskie,
- wiza Schengen lub wiza długoterminowa wydana przez inne państwa obszaru Schengen,
- dokument pobytowy wydany przez inne państwa obszaru Schengen,
- wiza długoterminowa lub dokument pobytowy wydany przez państwa członkowskie Unii Europejskiej, które nie są państwami obszaru Schengen (gdy zgodnie z prawem UE takie wizy lub dokumenty uprawniają do pobytu na terytorium Polski),
przy czym pobyt uznaje się za legalny od dnia następującego po ostatnim dniu legalnego pobytu wynikającego z tych tytułów aż do upływu 30-go dnia następującego po dniu odwołania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, w zależności od tego, który obowiązywał jako ostatni.
Przedłużeniu ulegają również wypadające w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii terminy na złożenie stosownych wniosków:
- udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy,
- zezwolenia na pobyt stały,
- zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE,
- przedłużenie wizy lub o przedłużenie pobytu w ramach ruchu bezwizowego
– do 30-go nia następującego po dniu odwołania tego ze stanów, który obowiązywał jako ostatni.
Legalizacja zatrudnienia
Na takiej samej zasadzie jak powyżej, automatycznemu przedłużeniu z mocy prawa ulegają okresy ważności:
- zezwoleń na pracę,
- zezwoleń na pracę sezonową,
- okresów dopuszczalnej pracy na podstawie oświadczeń o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi, wpisanych do ewidencji oświadczeń.
Przedłużenie w tym przypadku również następuje do 30-go. Dnia następującego po dniu odwołania tego ze stanów, który obowiązywał jako ostatni.