Platforma udostępniania wideo – prawa i obowiązki użytkowników-twórców treści w świetle nowelizacji ustawy o radiofonii i telewizji

prawa i obowiązki użytkowników-twórców treści

Wraz z wejściem w życie z dniem 1 listopada 2021 r. nowelizacji ustawy o radiofonii i telewizji stanowiącej implementację dyrektywy 2018/1808 Paramentu Europejskiego i Rady z dnia 14 listopada 2018 r. o audiowizualnych usługach medialnych („AUM”) na dostawców usług internetowych zapewniających użytkownikom platformy udostępniania wideo oraz samych użytkowników publikujących treści w ramach tych platform zostały nałożone nowe prawa i obowiązki, które po krótce zostaną scharakteryzowane w niniejszym artykule.

W pierwszej kolejności przedstawić należy mające znaczenie dla omawianego tematu dwie istotne definicje legalne zawarte w art. 4 pkt. 22a oraz 22b ustawy o radiofonii i telewizji tj. ustalenie czym jest „platforma udostępniania wideo” oraz „wideo stworzone przez użytkownika”.

platforma udostępniania wideo – platformą udostępniania wideo jest usługą świadczona drogą elektroniczną w ramach prowadzonej w tym zakresie działalności gospodarczej, jeżeli podstawowym celem lub zasadniczą funkcją tej usługi lub jej dającej się oddzielić części jest dostarczanie ogółowi odbiorców w celach informacyjnych, rozrywkowych lub edukacyjnych audycji, wideo stworzonych przez użytkowników lub innych przekazów, za które dostawca usługi nie ponosi odpowiedzialności redakcyjnej, ale o sposobie zestawienia których dostawca ten decyduje, w tym automatycznie lub za pomocą algorytmów, w szczególności przez eksponowanie, flagowanie i sekwencjonowanie.

wideo stworzone przez użytkownika – wideo stworzonym przez użytkownika jest ciąg ruchomych obrazów z dźwiękiem lub bez niego, stanowiący odrębną całość, który został stworzony przez użytkownika i umieszczony na platformie udostępniania wideo przez niego lub przez innego użytkownika.

 

Treści zakazane i dozwolone wyłącznie dla określonych kategorii wiekowych

 

Zgodnie z art. 47o ustawy o radiofonii i telewizji Użytkownik-twórca nie może umieszczeń na platformach wideo umieszczać przekazów, które:

  1. zagrażają prawidłowemu fizycznemu, psychicznemu lub moralnemu rozwojowi małoletnich, w szczególności zawierających treści pornograficzne lub w sposób nieuzasadniony eksponujących przemoc, bez stosowania skutecznych zabezpieczeń technicznych, [przy czym to Dostawca platformy odpowiada za stworzenie takich zabezpieczeń, zaś Użytkownik-twórca zobowiązany jest z nich korzystać]
  2. zawierają nawoływanie do przemocy lub nienawiści wobec grupy osób ze względu na płeć, rasę, kolor skóry, pochodzenie etniczne lub społeczne, cechy genetyczne, język, religię lub przekonania, poglądy polityczne lub wszelkie inne poglądy, przynależność państwową, przynależność do mniejszości narodowej, majątek, urodzenie, niepełnosprawność, wiek lub orientację seksualną;
  3. zawierają treści mogące ułatwić popełnienie przestępstwa o charakterze terrorystycznym, treści pornograficzne z udziałem małoletniego, treści nawołujące do znieważania grupy ludności albo poszczególnej osoby z powodu jej przynależności narodowej, etnicznej, rasowej, wyznaniowej albo z powodu jej bezwyznaniowości.

 

Reklama, sponsoring i inne przekazy handlowe

Regulacją ustawową objęto również zasady umieszczania na platformach udostępniania wideo przekazów handlowych, w szczególności reklam. Regulacje te są odmienne dla dostawców platform udostępniania wideo i użytkowników-twórców nad którymi dostawcy usług nie mają zupełnej kontroli. W odniesieniu do przekazów handlowych umieszczanych, sprzedawanych lub promowanych przez użytkownika dostawca jest zobowiązany wyłącznie do określenia zasad ich umieszczania i oznaczania w regulaminie oraz zobowiązania w regulaminie usługi użytkownika do umieszczania przekazów handlowych zgodnych z przepisami prawa, a także odpowiedniego ich oznaczania. Warta odnotowania jest okoliczność, iż ogólne zasady umieszczania przekazów handlowych na platformach udostępniania wideo wynikają m.in. z przepisów ustaw regulujących określone dziedziny (np. ustawa o grach hazardowych, ustawa wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi czy prawo farmaceutyczne) jak również z samych przepisów ustawy o radiofonii i telewizji (zobacz: 16 ust. 1, art. 16b ust. 1-3, art. 16c pkt 1, art. 17 oraz art. 17a ustawy o radiofonii i telewizji).

Sankcje za naruszenia

 

W sytuacji, w której treści umieszczane przez użytkownika-twórcę będą naruszały przepisy prawa lub regulaminu (do którego stosowania użytkownik-twórca platformy zobowiązany jest z mocy ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną) dostawca platformy będzie uprawniony do wezwania Użytkownika do usunięcia naruszeń w wyznaczonym przez dostawcę terminie.  W razie braku usunięcia naruszenia w wyznaczonym terminie (np. poprzez stosowne oznaczenie treści lub ich usunięcie), dostawca platformy będzie uprawniony do zablokowania dostępu do tych treści innym użytkownikom. Treści te nie będą usuwane z platformy, lecz będą niedostępne dla innych osób niż sam użytkownik-twórca.

W przypadku dalszych naruszeń dokonywanych przez danego użytkownika-twórcę dostawca platformy będzie miał możliwość czasowego zablokowania konta takiego użytkownika (czasowe uniemożliwienie dodawania nowych treści) przy czym blokada taka może potrwać do 3 miesięcy i wymaga co najmniej dwukrotnego naruszenia przepisów prawa lub regulaminu. W najbardziej rażących przypadkach lub stałych naruszeniach przepisów prawa lub regulaminu przez użytkownika-twórcę, dostawca platformy będzie miał możliwość zablokowania użytkownikowi-twórcy na stałe możliwości zamieszczenia treści np. poprzez likwidację jego konta.

Możliwość złożenia skargi przez użytkownika-twórcę na decyzję dostawcy platformy do KRRIT

Omawiane powyżej rozstrzygnięcia dostawy platformy muszą zostać niezwłocznie przekazane użytkownikowi-twórcy oraz powinny zawierać uzasadnienie. Na rozstrzygnięcie dostawcy użytkownikowi-twórcy przysługuje prawo złożenia skargi do Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji.  Rozpatrując skargę Przewodniczący Krajowej Rady w drodze decyzji, może w przypadku pozytywnego rozpoznania skargi użytkownika-twórcy nakazać dostawcy platformy:

  1. uniemożliwienie dostępu do umieszczonych na tej platformie audycji, wideo stworzonych przez użytkownika lub innych przekazów niezgodnych z art. 47o lub
  2. przywrócenie dostępu do umieszczonych na tej platformie przez jej użytkownika audycji, wideo stworzonych przez użytkownika lub innych przekazów, lub
  3. przywrócenie użytkownikowi platformy udostępniania wideo możliwości umieszczania audycji wideo stworzonych przez użytkownika lub innych przekazów na platformie udostępniania wideo.

Warto również odnotować, że zgodnie z art. 47u ust. 1 ustawy o radiofonii i telewizji spór dotyczący treści zamieszczonych przez użytkownika-twórcę między użytkownikiem platformy, a dostawcą platformy może być zakończony polubownie w drodze mediacji. Mediatorem w takiej sytuacji może być osoba fizyczna posiadające wykształcenie w dziedzinie prawa ora wiedzę i doświadczenie w dziedzinie mediów wpisana na listę mediatorów prowadzoną przez Przewodniczącego Krajowej Rady.