Postępowanie restrukturyzacyjne jest postępowaniem, które może zostać zainicjowane przez przedsiębiorcę, który w związku z problemami finansowymi swojej firmy stał się niewypłacalny lub jest zagrożony niewypłacalnością. Postępowanie to zmierza do zawarcia układu z wierzycielami, który to układ, ogólnie mówiąc, częściowo redukuje zadłużenie przedsiębiorcy u jego wierzycieli, bądź w inny sposób prowadzi do ulgi w ich spłacie, na przykład poprzez rozłożenie zadłużenia na raty bądź odroczenie terminu płatności zadłużenia. Celem postępowania restrukturyzacyjnego jest umożliwienie przedsiębiorcy wyjścia z trudnej sytuacji.
Perspektywa korzystnej restrukturyzacji zadłużenia może wywołać u przedsiębiorcy pokusę nierzetelnego postępowania, w celu osiągnięcia korzystnego wyniku postępowania restrukturyzacyjnego, z naruszeniem lub narażeniem na szkodę wierzycieli.
Przepisy karne w postępowaniu restrukturyzacyjnym.
Niniejszy artykuł koncentruje się na czynie zabronionym stypizowanym w art. 399 PrRestr. Przywołany przepis stanowi, że jeżeli przedsiębiorca lub osoba uprawniona do reprezentowania przedsiębiorcy (np. członek Zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, wspólnik spółki jawnej):
- dostarcza nadzorcy, zarządcy lub sędziemu-komisarzowi nieprawdziwych informacji w celu ich wykorzystania w postępowaniu restrukturyzacyjnym lub
- zataja przed nimi informacje mające istotne znaczenie dla przeprowadzenia postępowania restrukturyzacyjnego lub
- nie udostępnia posiadanych przez siebie danych lub dokumentów pozwalających na wykonanie obowiązku, o którym mowa w art. 56 ust. 1 pkt 2 lub ust. 7 [dotyczy emitentów papierów wartościowych] oraz art. 70 [dotyczy spółek publicznych] ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych, a także art. 17 ust. 1 lub 2 oraz art. 19 ust. 3 rozporządzenia nr 596/2014,
podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
Karalność złożenia nieprawdziwych informacji lub zatajenia informacji w postępowaniu restrukturyzacyjnym
Przywołany przepis chroni dobro w postaci interesu wierzycieli jako uczestników obrotu gospodarczego.
Co warte podkreślenia, karze podlega sprawca (przedsiębiorca lub osoba uprawniona do reprezentowania przedsiębiorcy będącego jednostką organizacyjną, np. spółką praw handlowego) niezależnie od tego, czy którykolwiek z wierzycieli odniósł jakąkolwiek szkodę na skutek jego działania. Karany jest więc sam fakt złożenia nieprawdziwych informacji lub zatajenia informacji.
Warunkiem odpowiedzialności sprawcy jest istnienie po jego stronie zamiaru popełnienia przestępstwa, czy to w postaci zamiaru bezpośredniego, czy też zamiaru ewentualnego.
Przedmiot ochrony
Jak wskazano powyżej, przedmiotem ochrony art. 399 PrRestr. jest dobro w postaci interesu wierzycieli jako uczestników obrotu gospodarczego, które to dobro jest zabezpieczane poprzez próbę zagwarantowania prawidłowego przebiegu postępowania restrukturyzacyjnego. Przedsiębiorca winien bowiem w toku postępowania restrukturyzacyjnego, które wszczynane jest przecież wyłącznie z jego inicjatywy, współpracować z organami sądowymi i pozasądowymi prowadzącymi postępowanie, a mianowicie z nadzorcą (w tym nadzorcą układu w postępowaniu o zatwierdzenie układu), zarządcą lub sędzią-komisarzem.
Przywołana regulacja dotyczy wszystkich czterech postępowań restrukturyzacyjnych, czyli postępowania o zatwierdzenie układu, przyspieszonego postępowania układowego, postępowania układowego oraz postępowania sanacyjnego.
Podsumowanie
Zagrożenie karą pozbawienia wolności do lat 3 stanowi dość poważną sankcję. Z tego też powodu, inicjując postępowanie restrukturyzacyjne, którego skuteczne przeprowadzenie może pomóc przedsiębiorcy przezwyciężyć przejściowe trudności, należy wystrzegać się jakichkolwiek prób zniekształcania danych mających znaczenie dla postępowania.