Obniżenie wieku emerytalnego

Obniżenie wieku emerytalnego

Obniżenie wieku emerytalnego a ochrona przed wypowiedzeniem

               Przepisy kodeksu pracy chronią pracowników w wieku przedemerytalnym statuując w art. 39 k.p. zasadę zgodnie z którą pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę pracownikowi, któremu brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, jeżeli okres zatrudnienia umożliwia mu uzyskanie prawa do emerytury
z osiągnięciem tego wieku.

Art. 39 k.p. ustanawia dwie przesłanki objęcia pracownika ochroną przed wypowiedzeniem. Po pierwsze, brak nie więcej niż 4 lat do osiągnięcia wieku emerytalnego. Po drugie, okres zatrudnienia umożliwiający uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku. Powołany przepis nie został skorelowany z reformą emerytalną wprowadzoną 1.1.1999 r. przez ustawę o emeryturach i rentach z FUS. Ówczesne zmiany m.in. zróżnicowały przesłanki uzyskiwania świadczeń w zależności od daty urodzenia. W odniesieniu do młodszych ubezpieczonych tj. urodzonych po 31.12.1948 r. jedyną przesłanką nabycia prawa do emerytury w powszechnym wieku emerytalnym jest osiągnięcie tego wieku, a okresy składkowe i nieskładkowe wpływają jedynie na wysokość świadczenia. Dlatego, w odniesieniu do emerytury powszechnej przepis będzie obejmował ogół pracowników w okresie 4 lat przed osiągnięciem podstawowego wieku emerytalnego.

Wobec licznych zmian wieku emerytalnego, ustalenie ile lat brakuje pracownikowi do osiągnięcia wieku emerytalnego nie jest jednoznaczne. Istotnego znaczenia nabierają tu bowiem przepisy intertemporalne, które określają stosunek zmian wieku emerytalnego do zasady wyrażonej w art. 39 k.p.

W wyniku ostatniej zmiany dokonanej na mocy ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. o zmianie ustawy
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (ustawa weszła
w życie z dniem 1 października 2017 roku), wiek emerytalny został obniżony do 60 lat w przypadku kobiet i 65 lat w przypadku mężczyzn. Wpływ obniżenia wieku emerytalnego na przepisy kodeksu pracy wynika z art. 28 i 29 ustawy zmieniającej.

Zgodnie z art. 28 powołanej ustawy pracownicy, którzy w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy są objęci ochroną stosunku pracy wynikającą z art. 39 k.p., lub osoby, które byłyby objęte taką ochroną, jeżeli w tym dniu pozostawałyby w stosunku pracy, od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy korzystają z ochrony stosunku pracy, o którym mowa w tym przepisie, do osiągnięcia wieku emerytalnego wynikającego z przepisów ustawy zmieniającej.

Z kolei zgodnie z art. 29 ustawy zmieniającej, pracownicy, którzy w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy nie są objęci ochroną stosunku pracy wynikającą z art. 39 k.p. i osiągną wiek emerytalny wynoszący dla kobiet 60 lat i dla mężczyzn 65 lat przed upływem 4 lat od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy, podlegają ochronie stosunku pracy, o której mowa w tym przepisie, przez okres 4 lat, licząc od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy (tj. do dnia 1 października 2021 roku), także wówczas, gdy upływ tego okresu przypadnie po osiągnięciu wieku 60 lat przez kobiety i wieku 65 lat przez mężczyzn. W przypadku tych pracowników, faktyczny okres ochrony przedemerytalnej może zatem ulec wydłużeniu. Jeżeli bowiem pracownica osiągnie wiek 60 lat w 2019 roku, wówczas i tak będzie objęta ochroną przedemerytalną do 2021 roku.

Podobne uregulowanie dotyczy osób, które w dniu wejścia w życie ustawy zmieniającej nie są pracownikami i które osiągną wiek emerytalny wynoszący dla kobiet 60 lat i dla mężczyzn 65 lat przed upływem 4 lat od dnia wejścia w życie ustawy. Podlegają oni ochronie stosunku pracy wynikającej z art. 39 k.p. przez okres 4 lat, licząc od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy, także wówczas, gdy upływ tego okresu przypadnie po osiągnięciu wieku 60 lat przez kobiety i wieku 65 lat przez mężczyzn.

Podsumowując, wypowiedzenie umowy o pracę zawsze powinno być poprzedzone dokładną analizą nie tylko przepisów kodeksu pracy, ale też przepisów ustawy o ubezpieczeniach społecznych i zmian, wynikających z reformy wieku emerytalnego.