Z dniem 1.07.2020 r. weszły w życie nowe stawki VAT – postanowiono odejść od starej klasyfikacji PKWiU 2008 na rzecz Nomenklatury Scalonej (CN) dla towarów, oraz PKWiU 2015 dla usług. Tzw. nowa matryca stawek VAT miała na celu uproszczenie i uporządkowanie stawek. Założeniem ustawodawcy było, aby podobne towary tej samej kategorii nie były opodatkowane różnymi stawkami. Niestety oprócz wyeliminowania wielu problemów, nowa matryca VAT stała się źródłem kolejnych poważnych wątpliwości przedsiębiorców. Wygląda na to, że spory z fiskusem o to, jak opodatkować dany towar czy usługę będą w dalszym ciągu trwały, co chyba nie było zamierzeniem ustawodawcy.
Duże problemy ze stosowaniem nowych stawek VAT ma branża rolnicza. Do tej pory takie produkty jak pasze i nawozy korzystały z obniżonej stawki 8% VAT przy spełnieniu szeregu warunków określonych wcześniej w rozporządzeniu Ministra Finansów w sprawie towarów i usług, dla których obniża się stawkę podatku od towarów i usług, oraz warunków stosowania stawek obniżonych. Do tych warunków zaliczały się np.:
– odpowiednia klasyfikacja statystyczna towaru;
– status nabywcy (podatnik podatku rolnego lub podatku dochodowego od dochodu z działów specjalnych produkcji rolnej);
– sposób wykorzystania przez nabywcę (w tym złożenie odpowiedniego oświadczenia).
Zgodnie ze stanem prawnym na 1.7.2020 r. zniesione zostały wszystkie w/w warunki. Przy okazji zmiany stawek Minister Finansów zmienił dotychczasowe rozporządzenie wykonawcze (Dz.U. 2020, poz. 1158), które odtąd nie określa już grup towarów i usług objętych obniżonymi stawkami, ponieważ stawki obniżone są już określone przez znowelizowane załączniki do ustawy o VAT.
Obecnie wszystkie nawozy i środki ochrony roślin korzystają ze stawki obniżonej, jeśli są „zwykle przeznaczone do wykorzystania w produkcji rolnej”. Ze stawki obniżonej korzystają także „pasze i karmy dla zwierząt gospodarskich i domowych”. Problem tkwi w tym, że nie jest jasne jak ma wyglądać badanie, na ile dany produkt jest „zwyczajowo przeznaczony do produkcji rolnej”. Problemem jest również przyporządkowanie stawki VAT do śruty, która nie stanowi zasadniczo paszy, ani karmy, a jest jedynie komponentem do jej wytworzenia.
Wyjściem z problematycznej sytuacji dla wielu przedsiębiorców może być wystąpienie o wydanie Wiążącej Informacji Stawkowej (WIS), która określa stawkę VAT dla danego towaru lub usługi na podstawie opisu oraz dokumentów przedstawionych przez wnioskodawcę. Jej zaletą jest dużo większa ochrona przedsiębiorcy niż ta zapewniona przez indywidualną interpretację podatkową (wydając interpretację indywidualną organ nie analizuje stanu faktycznego i nie ocenia dokumentów, w przeciwieństwie do WIS). WIS zostały już wydane przykładowo dla wapna nawozowego oraz dla śruty sojowej.