15 września 2019 roku wejdzie w życie zmiana ustawy o gospodarce komunalnej (Dz. U. z 2019 r. poz. 492) wprowadzająca ograniczenia możliwości pełnienia funkcji w radach nadzorczych.
Jedna osoba będzie mogła wchodzić w skład rady nadzorczej tylko jednej spółki w której samorząd, Skarb Państwa lub samorządowa czy państwowa osoba prawna posiada ponad 50% kapitału zakładowego lub udziałów/akcji. Korespondujące z tymi zmianami wyjątki dotyczą pełnienia takiej funkcji maksymalnie w dwóch spółkach; dotyczą one w praktyce członków zarządów województw, powiatów oraz wójtów (burmistrzów, prezydentów miast), ich zastępców i skarbników czy sekretarzy gmin/miast.
Zakaz łączenia funkcji ma charakter bezwzględny. Jeżeli dana osoba w sposób zgodny z prawem łączy funkcje w radach nadzorczych i w trakcie trwania kadencji dojdzie do powstania statusu spółek, o którym mowa w komentowanym przepisie, osoba fizyczna nie ma tytułu do dokończenia kadencji. Powinna niezwłocznie złożyć rezygnację. Jeżeli tego nie uczyni, jest to podstawa do odwołania ze składu rady. Konsekwencje naruszenia zakazu wiążą się m.in. z obowiązkiem zwrotu pobranego uposażenia członka rady nadzorczej. Pobrane wynagrodzenie należałoby traktować jako świadczenie nienależne.
Wprowadzane do ustawy o gospodarce komunalnej przepisy zostały w całości przeniesione z ustawy o wynagradzaniu osób kierujących niektórymi podmiotami prawnymi (Dz. U. z 2018 r. poz. 1252). Nie jest to zatem regulacja nowa.
Niemniej jednak warto w związku z powyższymi zmianami aby organy nadzoru właścicielskiego dokonały wcześniejszego audytu składu członków rad nadzorczych. Przedmiotem wspomnianego audytu będzie sprawdzenie czy członkowie rady nie naruszyli zakazu incompatibilitas. Warto również wdrożyć procedury weryfikacji kandydatów na członków rad nadzorczych w zakresie szeregu regulacji m.in. posiadania ustawowych kwalifikacji, niekaralności za określone przestępstwa czy braku sprzeczności z tzw. ustawą antykorupcyjną. Należy również zadbać o sporządzenie odpowiednich oświadczeń dla członków rady nadzorczej o fakcie powołania do organów innych spółek.