Dedykowana ustawa o zatrudnianiu cudzoziemców – rewolucyjne zmiany w przepisach

Sytuacja związana z napływem cudzoziemców do Polski stale rośnie, zwłaszcza w związku z konfliktem zbrojnym na Ukrainie i napływem obywateli Ukrainy, którym Polska zapewnia pomoc. Wpływa to istotnie na imigracyjny rynek pracowniczy. W efekcie polski ustawodawca zdecydował o stworzeniu nowego aktu prawnego regulującego kwestie związane z zatrudnieniem cudzoziemców. Ustawa ma wejść w życie jeszcze w 2022 roku.

Wyodrębnienie nowej ustawy o zatrudnianiu cudzoziemców

Dotychczas zatrudnienie cudzoziemców było regulowane w ustawie z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Stanowi ona zarówno o kwestiach legalizacji zatrudnienia cudzoziemców w Polsce, jak i kwestiach związanych z rejestracją bezrobotnych, pośrednictwem pracy i poradnictwem zawodowym. Normuje ona również postępowanie przed właściwymi w tych sprawach organami. Z uwagi na liczne ostatnio nowelizacje przepisów o podejmowaniu zatrudnienia przez cudzoziemców, podjęto decyzję o wyłączeniu tej materii do nowej, odrębnej ustawy.

Elektronizacja postępowania w sprawach zatrudniania cudzoziemców

Mając na celu usprawnienie procedur dotyczących wydawania zezwoleń na pracę, zezwoleń na pracę sezonową oraz rejestracji oświadczeń o powierzeniu wykonywania pracy, w zdecydowano się na pełną elektronizację postępowania przed urzędem w tych sprawach. System teleinformatyczny praca.gov.pl będzie dlatego znacząco rozbudowany w stosunku do jego obecnej wersji. Jedną z nowości będzie zapewnienie wnioskodawcy kontaktu z organem wydającym zezwolenie lub przyjmującym oświadczenie. Wnioski w tym zakresie będą składane w głównej mierze elektronicznie. W wyjątkowych przypadkach, podmioty wykluczone z możliwości złożenia wniosku elektronicznie uzyskają stosowną pomoc urzędników.

Baza wynagrodzeń CBOP

W Centralnej Bazie Ofert Pracy stworzona zostanie baza wynagrodzeń. Dzięki informacjom uzyskanym z bazy, organ będzie mógł ocenić, czy proponowane we wniosku wynagrodzenie cudzoziemca jest porównywalne do warunków rynkowych na lokalnym rynku pracy. Wynagrodzenie wskazywane we wniosku o udzielenie zezwolenia lub w oświadczeniu będzie porównywane z wynagrodzeniem, które jest oferowane na podobnych stanowiskach na danym obszarze. Z oczywistych względów, porównanie będzie miało charakter pomocniczy, ponieważ w bazie może nie być danego stanowiska bądź zgromadzona ilość danych może okazać się niewystarczająca. Wówczas, jak również gdy Wnioskodawca odpowiednio to uzasadni, oceny będzie dokonywał urzędnik indywidualnie. Wysokość wynagrodzenia wskazana we wniosku lub w oświadczeniu przy tym o tyle duże znaczenie, że określona za nisko, uniemożliwi Wnioskodawcy uzyskanie decyzji pozytywnej.

Inne zmiany w przepisach dot. zatrudniania cudzoziemców

Nowa ustawa zakłada odejście od wymaganego niekiedy tzw. testu rynku pracy. W ramach tej instytucji, starosta wydaje oświadczenie, w którym stwierdza, że dla danego stanowiska pracodawca nie ma możliwości zaspokojenia potrzeb kadrowych na lokalnym rynku pracy. Obecnie jednak znaczenie tej instytucji maleje i uważane jest wyłącznie za zbędną biurokrację, stąd postuluje się jej zlikwidowanie.

Stworzony ma zostać również nowy katalog przesłanek, które uniemożliwiają wydanie zezwolenia na pracę dla cudzoziemca. Decyzję odmowną uzyska m.in. pracodawca, który zalega z opłacaniem składek na ubezpieczenia społeczne za co najmniej 2 miesiące.