Cel postępowania o ogłoszenie upadłości konsumenckiej
Postępowanie o ogłoszenie upadłości konsumenckiej powinno zmierzać do umorzenia zobowiązań konsumenta, niewykonanych w postępowaniu upadłościowym. Na tym właśnie polega pożądane przez konsumentów oddłużenie, iż sąd ustala plan spłaty przez konsumenta, a po jego wykonaniu, a niekiedy nawet bez ustalania planu spłaty, umorzy resztę zobowiązań konsumenta.
Czy Sąd zawsze oddłuży konsumenta?
Odpowiedź na postawione powyżej pytanie jest negatywna. Otóż trzeba wiedzieć, iż pomimo zliberalizowania regulacji dotyczącej upadłości konsumenckiej, która obowiązuje od dnia 24 marca 2020 r., wynik postępowania w postaci oddłużenia konsumenta nie jest z góry przesądzony. O ile bowiem obecnie zdecydowanie łatwiej uzyskać samo ogłoszenie upadłości konsumenckiej, to jednak w postępowaniu nadal jest badana „moralność płatnicza” dłużnika, która ma wpływ na oddłużenie konsumenta, tyle że jej weryfikacja ma miejsce na późniejszym etapie postępowania.
Przesłanki braku oddłużenia w upadłości konsumenckiej
Decyzja w tym przedmiocie jest podejmowana przez Sąd. Brak oddłużenia polega na tym, że Sąd wydaje postanowienie o odmowie ustalenia planu spłaty wierzycieli albo o odmowie umorzenia zobowiązań konsumenta bez ustalenia planu spłaty wierzycieli, albo o odmowie warunkowego umorzenia zobowiązań konsumenta bez ustalenia planu spłaty wierzycieli.
Ustawa Prawo upadłościowe wskazuje na powody, po stwierdzeniu których Sąd wyda jedno z powyższych postanowień. Pierwszym z powodów, jest doprowadzenie do swojej niewypłacalności lub istotne zwiększenie jej stopnia w sposób celowy, w szczególności przez trwonienie części składowych majątku oraz celowe nieregulowanie wymagalnych zobowiązań.
Druga przesłanka ziści się, jeżeli w okresie dziesięciu lat przed dniem zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości w stosunku do upadłego prowadzono postępowanie upadłościowe, w którym umorzono całość lub część jego zobowiązań.
Z powyższego wynika, iż nie mogą liczyć na oddłużenie osoby, które nie postępują uczciwie wobec swoich wierzycieli. Należy to mieć na uwadze przy podejmowaniu decyzji o złożeniu wniosku, a nawet na etapie wcześniejszym.
Na marginesie wskazuję, aczkolwiek będzie to przedmiotem odrębnego wpisu, iż tzw. moralność płatnicza ma znaczenie przy innych aspektach postępowania o upadłość konsumencką, np. przy ustalaniu okresu planu spłaty. Plan spłaty bowiem powinien być ustalony na okres nie dłuższy niż trzydzieści sześć miesięcy, natomiast w przypadku ustalenia, że upadły doprowadził do swojej niewypłacalności lub istotnie zwiększył jej stopień umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa, plan spłaty wierzycieli nie może być ustalony na okres krótszy niż trzydzieści sześć miesięcy ani dłuższy niż osiemdziesiąt cztery miesiące. To oznacza, iż okres spłaty może się wydłużyć z trzech nawet aż do siedmiu lat.
Oddłużenie pomimo braku moralności płatniczej
W prawie upadłościowym przewidziano dla Sądu pewien wentyl do oddłużenia konsumenta, nawet w sytuacji braku moralności płatniczej po jego stronie. Ustawodawca wyszedł bowiem z założenia, iż mogą wystąpić sytuacje, gdy nawet pomimo negatywnej oceny zachowania konsumenta, brak oddłużenia nie byłby sprawiedliwy. Jak wskazano w art. 49114a ust. 1 ustawy Prawo upadłościowe, sąd „nie odmówi oddłużenia” jeżeli ustalenie planu spłaty wierzycieli lub umorzenie zobowiązań upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli lub warunkowe umorzenie zobowiązań upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli jest uzasadnione względami słuszności lub względami humanitarnymi.
Podsumowanie
Jak wynika z powyższego artykułu, w życiu warto postępować w sposób niebudzący zastrzeżeń co do naszych intencji, bowiem nieprawidłowe postępowanie na gruncie np. regulowania swoich zobowiązań, może stanąć na drodze do definitywnego uwolnienia się od nich.