Art. 176 KSH jednak z VAT?

VAT

Przed wejściem w życie „Polskiego Ładu” członkowie zarządu spółki z o.o. otrzymujący wynagrodzenie na podstawie uchwały o powołaniu nie musieli uiszczać ani składki zdrowotnej ani żadnych innych składek na ubezpieczenia społeczne. Jedynym obciążeniem dla zatrudnianych przez spółkę członków zarządu była konieczność odprowadzenia podatku dochodowego. Obecnie członek zarządu otrzymujący wynagrodzenie od spółki z o.o. musi miesięcznie odprowadzać zaliczkę na podatek dochodowy oraz składkę zdrowotną w wysokości 9% wynagrodzenia. Składki zdrowotnej nie odlicza się już od podatku dochodowego, jak miało to miejsce na podstawie poprzednio obowiązujących przepisów. W związku z powyższym członkowie zarządu spółek z o.o. którzy są jednocześnie wspólnikami tych spółek od początku 2022 r. zaczęli wprowadzać co raz częściej do umowy spółki z o.o. zapisy o obowiązku wykonywania przez wspólników powtarzających się świadczeń niepieniężnych na rzecz tej spółki (art. 176 Kodeksu spółek handlowych).

Art. 176 KSH, czyli powtarzające się świadczenia niepieniężne

Świadczenia niepieniężne, o których mowa w art. 176 KSH nie są obciążone ani składką zdrowotną, ani pozostałymi składkami na ubezpieczenia społeczne. Wspólnik będący jednocześnie członkiem zarządu od wynagrodzenia za świadczenia niepieniężne odprowadza jedynie podatek dochodowy – tak jak przed wprowadzeniem „Polskiego Ładu”. Oczywiście warto zwrócić uwagę, że świadczenia te muszą mieć także charakter wyłącznie niepieniężny (nie mogą to więc być takie, które mają mieszany charakter) oraz muszą być „powtarzające się”. Chociaż pojęcie powtarzających się świadczeń niepieniężnych nie zostało nigdzie zdefiniowane, to można założyć, że chodzi o świadczenia realizowane kilkukrotnie, w pewnych odstępach czasu, a jednocześnie nie mogą być ciągłe, ani jednorazowe. Jako przykłady takich świadczeń wymienia się udostępnienie maszyn, okresowe doradztwo prawne czy finansowe, wykonywanie tłumaczeń, wystawianie faktur itd.

Art. 176 KSH – uwaga na VAT!

Zgodnie z wydaną dnia 17.01.2022 interpretacją indywidualną nr 0111-KDIB3-1.4012.943.2021.2.KO świadczenia wspólnika na rzecz spółki wykonywane na podstawie art. 176 KSH należy opodatkować VAT. Stanowisko Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej przedstawione w w/w i podobnych interpretacjach podatkowych jest jednak kontrowersyjne.

Definicja podatnika podatku od towarów i usług zawarta w art. 15 ust. 1 ustawy o VAT wskazuje, że podatnikiem jest w zasadzie niemal każdy, kto prowadzi samodzielnie działalność gospodarczą. Z jednej strony wykonywanie powtarzających się świadczeń niepieniężnych na rzecz spółki w zamian za wynagrodzenie wypełnia w zasadzie definicję działalności gospodarczej na gruncie art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, ale z drugiej strony wydaje się, że nie zawsze jest to działalność wykonywana „samodzielnie”. Definiując samodzielność działalności gospodarczej (a właściwie brak samodzielności, gdyż prawodawca posługuje się definicją negatywną), art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy o VAT wskazuje, że z samodzielnością nie mamy do czynienia wtedy, gdy łącznie są spełnione następujące warunki:

  1. czynności przynoszą przychody wymienione w art. 12 ust. 1-6 lub w art. 13 pkt 2-9 ustawy o PIT,
  2. osoba zlecająca wykonanie czynności i osoba wykonująca zlecane czynności są związane „prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecane czynności co do warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich.”

Jak uznał Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w w/w interpretacji z 17.01.2022r.: „niespełnienie warunku w zakresie uznania przychodów osiąganych z tytułu wykonywanych czynności za przychody wymienione w art. 12 ust. 1-6 (przychody z tytułu wykonywanej pracy) lub w art. 13 pkt 2-9 (przychody z działalności wykonywanej osobiście) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych powoduje, iż czynności wykonywane odpłatnie przez (…) Wspólnika Spółki uznać należy za podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług”.

Wydaje się jednak, że świadczenia na rzecz spółki z o.o. wykonywane przez wspólnika w trybie art. 176 KSH niekoniecznie zawsze podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, gdyż przynajmniej w niektórych sytuacjach podmiot wykonujący te czynności funkcjonuje w ramach stosunku prawnego bardzo zbliżonego do stosunku pracy, co w świetle Dyrektywy VAT powinno oznaczać, iż dana działalność nie podlega VAT.